Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Öğrenci: TURGAY PEYAMİ HOCAOĞLU
Danışman: DİLEK AYNUR ÇANKAL
Özet:Dokunun hasarlanması sonucu oluşan yara iyileşmesi, pıhtı oluşumu, enflamatuvar hücrelerin birikimi, granülasyon oluşumu, yara kontraksiyonu ve skar maturasyonunu kapsayan süreçte gerçekleşir. Diyabette, lokal dolaĢım bozukluğu, enfeksiyon ve periferik nöropati nedeniyle iyileşmede bozukluklar görülür. NO ile yara iyileşmesi arasındaki ilişkinin mekanizması belirsizliğini sürdürse de NO‟nun iyileşmede rol aldığı bilinmektedir. VEGF, anjiyogenez ve vaskülogenezde rol oynayan büyüme faktörüdür. Diyabette kötü yara iyileĢmesinin VEGF üretimindeki azalmayla iliĢkili olduğu ileri sürülmektedir. Yara iyileĢmesinin kısa sürede, sorunsuz gerçekleĢmesinin önemli olduğu oral bölgede, cerrahi iĢlemler sırasında minimal doku hasarı ile hemostaz elde etmek amacıyla farklı alternatifler öne sürülmüĢtür. Damarlardan zengin olan bu bölgede cerrahi iĢlem sırasında bistüri kullanımından kaynaklı kanama problemleri ortaya çıkabilmektedir. Elektrik enerjisini ısı enerjisine dönüĢtürerek doku yıkımı sağlayan elektrocerrahi, hızlı hemostaz ve diseksiyon sağladığından diĢ hekimliğinde uzun süredir kullanılmaktadır. Ġntrasellüler, ekstrasellüler buz oluĢumuyla hücrelerde direkt mekanik hasar oluĢturan kriyocerrahide insizyon yarası ve kanama oluĢmaz. Bu çalıĢmada, sağlıklı ve diyabetik ratların, dil dorsumunda kriyocerrahi, elektrocerrahi ve bistüri ile oluĢturulan yaralardan alınan örnekler, histopatolojik, histomorfometrik ve iNOS ve VEGF ekspresyon seviyeleri immünohistokimyasal yöntemler kullanılarak karĢılaĢtırılmıĢtır. Tam iyileĢme sağlıklı ve diyabetik grupta bistüriyle yapılan cerrahi iĢlemlerde gerçekleĢmiĢ ancak bunun en fazla kanamaya sebep olan teknik olduğu görülmüĢtür. Sağlıklı grupta baĢlangıçta yüksek olan iNOS ve VEGF seviyeleri çalıĢmanın sonunda düĢmüĢtür. Diyabetik grupta baĢlangıçta düĢük olan bu seviyelerden, iNOS seviyeleri daha da azalmıĢ, VEGF seviyelerinde anlamlı değiĢiklik olmamıĢtır. BaĢlangıçtaki iNOS ve VEGF seviyeleri sağlıklı grupta diyabetik gruba göre daha yüksek bulunmuĢtur. Sonuç olarak, bu çalıĢma NO ve VEGF‟nin yara iyileĢmesinin erken fazında önemli rol oynayan moleküller olabileceğini göstermektedir.