Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hayri Baran ESİRGEN
Danışman: Abdurrahman Yağmur Toprakli
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
Bu araştırma, Türkiye Cumhuriyeti'nde kamu okul projelerinin 1923–2023 arasındaki tarihsel süreç içerisinde mimari dönüşümünü ele almaktadır. Araştırma, bu dönüşümün biçimsel ve nicel yanlarını incelerken ülkenin sosyal, siyasal ve ekonomik dinamiklerinin bu dönüşümle olan ilişkilerini anlamayı ve yorumlamayı, araştırma konusunu destekleyici bir çerçeve olarak ele almaktadır. Araştırma bu özgün bakış açısıyla, mimarlık çalışmaları içinde önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Tarihsel, nitel ve nicel yaklaşımları bir araya getiren birleşik bir araştırma stratejisi doğrultusunda tasarlanan bu araştırma, kapsamlı bir literatür taramasına dayalı olarak geliştirilmiştir. Veri toplama ve düzenleme aşamaları neticesinde 178 projeden oluşan veri seti, analitik yöntemler kullanılarak, dönemsel ve tipolojik çeşitliliği temsil eden bir örnekleme indirgenmiştir. Örneklem üzerinde biçimsel ve nicel analizler gerçekleştirilmiş ve elde edilen bulgular sosyal, siyasal ve ekonomik dinamiklerle çok katmanlı bir bağlamda tartışılmıştır. Neticede bu araştırma, 1923–2023 yılları arasında Türkiye’de kamu okul projelerinde okul tipleri, tasarım süreçleri, plan tipleri ve mekânsal düzenlemeler açısından çok katmanlı bir dönüşüm yaşandığını ortaya koymuştur. Ayrıca bu dönüşümün sosyal, siyasal ve ekonomik dinamiklerle güçlü bir ilişki içinde şekillendiği fikrini tartışarak, eğitim yapılarının yalnızca fiziksel mekanlar değil, aynı zamanda dönemin sosyo-ekonomik ve ideolojik bağlamlarının birer yansıması olduğunu göstermiştir. Bu araştırma ulaştığı sonuçlar itibariyle literatürdeki önemli bir boşluğu doldurmak yanında, daha önce metrik düzeyde ele alınmamış parametreleri akademik literatüre kazandırmıştır. Ayrıca, Türkiye’deki eğitim yapıları için kapsamlı bir proje envanteri oluşturulması, bu çalışmanın literatüre sunduğu diğer bir önemli katkıdır.
Anahtar Kelimeler : Kamu eğitim yapıları, tip projeler, mimari dönüşüm