Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Beyza Merve Yıldız
Danışman: Deniz Yüzbaşıoğlu
Özet:
Ekzopolisakaritler (EPS’ler), ökaryotlar ve prokaryotlar tarafından üretilen makromoleküllerdir. Lactobacillus salivarius (Ligilactobacillus salivarius) KC27L suşundan izole edilen ekzopolisakkarit (EPSKC27L), 1,1-difenil-2-pikrilhidrazil (DPPH) radikalini ve süperoksit anyon radikalini (O2-. ) süpürücü aktivitesi ve demir iyonu (Fe2+) şelatlama aktivitesi ile antioksidan özellik gösterir. Bu çalışma, EPSKC27L’nin in vitro genotoksik ve antigenotoksik etkilerinin araştırıldığı ilk çalışmadır. EPSKC27L (12,50; 25,00; 50,00 ve 100,00 μg/mL), genotoksisite için tek başına ve antigenotoksisite için ise mitomisin-C (MMC; 0,20 μg/mL), metil metansülfonat (MMS; 5,00 μg/mL) veya hidrojen peroksit (H2O2; 100 µM) ile eşzamanlı olarak uygulanmıştır. Bu amaçla insan periferal lenfositlerinde kromozom anormallikleri (KA), kardeş kromatid değişimi (KKD), mikronükleus (MN) ve comet testleri gerçekleştirilmiştir. EPSKC27L’nin yapısı ve EPSKC27L ve EPSKC27L + MMC uygulamalarından sonra hücrelerdeki değişiklikler taramalı elektron mikroskobunda (SEM) incelenmiştir. EPSKC27L tek başına KA, KKD, MN ve comet testlerinde önemli bir genotoksik etkiye neden olmamıştır. EPSKC27L'nin tek başına muamelesi, negatif kontrol (distile su) ile karşılaştırıldığında tüm uygulamalarda yalnızca en yüksek konsantrasyonda (100 µg/mL) mitotik indeksi (Mİ) önemli ölçüde azaltmıştır. EPSKC27L + MMC uygulaması, pozitif kontrol (MMC) ile karşılaştırıldığında, tüm konsantrasyonlarda KA, KKD ve MN'leri (12,50 μg/mL hariç) önemli ölçüde azaltmıştır. EPSKC27L ayrıca MMS tarafından indüklenen KA, KKD ve MN sıklığını da önemli ölçüde azaltmıştır. EPSKC27L, EPSKC27L + MMC ve EPSKC27L + MMS uygulamaları replikasyon indeksi (Rİ) ve nükleer bölünme indeksini (NBİ) önemli düzeyde etkilememiştir. EPSKC27L, H2O2 tarafından indüklenen DNA hasarını da anlamlı oranda azaltmıştır. Bu çalışmanın sonuçları, EPSKC27L'nin genotoksik aktiviteye sahip olmadığını, ancak MMC, MMS ve H2O2 mutajenlerine karşı antigenotoksik aktiviteye sahip olduğunu göstermektedir. EPSKC27L ve EPSKC27L + MMC uygulamaları SEM’de gözlenen lenfosit ve eritrositlerde önemli değişikliklere neden olmamıştır. Sonuç olarak, EPSKC27L'nin genotoksik ajanlara karşı kemopreventif aktivite sergilediği bulunmuştur. Bu etkinin EPS’nin güçlü antioksidan özelliklerinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler : Lactobacillus salivarius, Ligilactobacillus salivarius
Ekzopolisakkarit, Genotoksisite, Antigenotoksisite