Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif Naz ALVER
Danışman: Şule Coşkun Cevher
Özet:
Diyabetin en yaygın komplikasyonlarından olan iyileşmeyen veya geç iyileşen yaralar, diyabetik hastaların yaşam kalitesini düşürmekle beraber sağlık harcamalarının da artışına neden olan temel faktörlerden birisidir. Bu çalışmada, yüksek antioksidan özelliğe sahip oldukları bilinen fenolik bileşiklerden Elajik asit ve Karnosik asit kombinasyonunun diyabetik ratlardaki yara iyileşmesi ve oksidatif parametreler üzerine etkilerini araştırmak amaçlanmıştır. Deneylerde kullanılan Streptozotosin (STZ) ile indüklenen diyabetli 54 adet Wistar albino ırkı dişi rat: kontrol grubu, tedavi edilmeyen, Carbopol 974P ile tedavi edilen, topikal tedavi grubu ve oral tedavi grubu olarak 5 gruba ayrılmıştır. Kontrol grubu dışındaki tüm hayvanların dorsal bölgesinde omurganın her iki yanında birbirine paralel olacak şekilde 6 mm punch biyopsi aleti ile 6 adet tek tip tam kat eksizyonel yara oluşturulmuştur. Tedavi edilen gruplarda, yaralar, yaralamadan sonra %2’lik Carbopol 974P içerisinde Elajik asit ve Karnosik asit (10 mg/kg) içeren jel ile topikal, Elajik asit ve Karnosik asit (10 mg/kg) ile oral gavaj olarak uygulandı. %2’lik Carbopol 974P uygulanan gruplarda yaralar eşit miktarda Carbopol jel ile topikal olarak tedavi edilmiştir. Kontrol gruplarında ise herhangi bir tedavi uygulanmamıştır. 3 ve 7. günlerde ratların yara dokuları alınarak analizler gerçekleştirilmiştir. Oksidatif olayları incelemek amacıyla, alınan yara dokularındaki Malondialdehit (MDA), glutatyon (GSH) ve nitrik oksit (NOx) düzeyleri spektrofotometrik olarak belirlenirken, yara dokusunda Matriks Metalloproteinaz-2 (MMP-2) ve Matriks Metalloproteinaz-9 (MMP-9) düzeyleri ELISA yöntemiyle çalışılmıştır. Elajik asit ve Karnosik asit ile tedavi edilen grupların yara dokusu MDA ve NOx düzeylerinin istatistiksel olarak azaldığı, GSH düzeylerinde ise anlamlı artış olduğu görülmüştür (p <0,05). Çalışma sonucunda MMP-2 seviyelerinde gruplar arası anlamlı bir farklılık olmamasına karşın, tedavili grupların MMP-9 seviyelerinde azalma olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Elde edilen veriler göz önüne alındığında ilk kez birlikte uygulanan Elajik asit ve Karnosik asit kombinasyonunun diyabetik ratlarda yara iyileşmesini geliştirdiği, hızlandırdığı ve oksidatif olayları etkilediği söylenebilir.
Anahtar Kelimeler : Yara iyileşmesi, diyabet, oksidatif stres, elajik asit, karnosik asit