Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Öğrenci: RİFAT TARHAN
Danışman: SELÇUK ASLAN
Özet:Endojen ve çevresel ritim vericilerin düzenlemeleri sonucunda oluşan insan sirkadyen ritmini sabahçıl ve akşamcıl tip olarak sınıflandırmak mümkündür. Bu sınıflandırmaya göre sabahçıl tiplerin akşam erken yatıp sabah erken kalktıkları, sabah saatlerinde kendilerini daha iyi hissettikleri ve performanslarının da akşam saatlerine göre sabah saatlerinde daha iyi olduğu belirtilirken, akşamcıl tiplerde ise bu durumun tersi mevcuttur. Bu konu son dönemde araştırmacıların ilgisini çekmektedir. Akşamcılların biyolojik ritimleri ile uyumlu olmayan ''modern'' toplum düzenine alışmakta sabahçılara göre daha çok zorlandığı ve çeşitli psikiyatrik sorunlar yaşadığı iddia edilmektedir. Çalışmamıza üniversitede halen eğitim almakta olan 18-25 yaş arasındaki 326 öğrenci dahil edilmiştir. Katılımcıların demografik verileri, sigara, çay, kahve tüketimi, kahvaltı, fiziksel aktivite gibi genel alışkanlıkları ve uyku alışkanlıkları araştırılmıştır. Tüm katılımcılara Sabahçıl- Akşamcıl testi , TEMPS-A mizaç testi, Davranışlar ölçeği ve Oxford mutluluk ölçeği uygulanmıştır. Çalışmanın amacı Gazi Üniversitesi öğrencilerinde sabahçıl - akşamcıl sirkadiyen ritim özelliklerini incelemek, sabahçıl - akşamcıllığın mizaç özellikleri ile ilişkisini değerlendirmektir. Çalışmamızın sonucunda katılımcıların %15.9' unun sabahçıl, % 68.7 'sinin ara, % 15.4 ' ünün akşamcıl grupta olduğu belirlenmiştir. Akşamcıl grupta sigara, alkol kullanımının, çay-kahve tüketiminin sabahçıl gruba göre daha fazla olduğu bulunmuştur. Sabahçıllarda düzenli kahvaltı ve düzenli fiziksel aktivite yapanların oranı daha fazladır. Mizaç özelliklerine baktığımızda ise akşamcılların sabahçıllarla göre daha depresif, siklotimik, sinirli ve anksiyeteli mizaca sahip olduğu belirlenmiştir. Sabahçıl grupta akşamcıl gruba göre kaliteli uykunun sağlanması için uygun alışkanlıklar edinenlerin daha fazla olduğu ve akşamcılların uyku kalitesinden ve düzeninden daha fazla şikayetçi olduğu gözlenmiştir. Bu sonuçlar literatürle uyumlu olarak akşamcılların sabahçılarla göre daha olumsuz yaşam tarzı ve mizaç özellikleri birlikteliğini destekler niteliktedir.