Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: EMİNE TIĞLI
Eş Danışman: BİLGE ARMATLI KÖROĞLU
Danışman: Demet Erol
Özet:
Türkiye‟de Gecekondu Kanunu ile baĢlayan yapılı çevrenin dönüĢüm süreci, sonrasında ıslah imar planları ve kentsel dönüĢüm projeleri ile devam etmiĢtir. Günümüzde kentsel dönüĢüm kapsayıcı bir kavram halini alarak; afet riskinin bertaraf edilmesi, sürdürülebilir kentleĢmenin sağlanması, tarihi, doğal ve kültürel varlıkların korunması, konut alanlarında yaĢam kalitesinin arttırılması, kaçak yapılaĢmanın önlenmesi, kentin çöküntü alanlarının yeniden canlandırılması, konut sorununa rezerv konut üretimi ile çözüm bulunması gibi çok çeĢitli amaçlara hizmet eden bir kentsel müdahale aracı haline gelmiĢtir. Kentsel dönüĢüm projeleri bu çok yönlü amaçları hayata geçirirken parçacıl planlama ile katılım süreçlerinin iĢletilmesi kaçınılmaz hale geldiği için bu projelerin stratejik yaklaĢım ile planlanması bir gereklilik haline gelmektektedir. Kentsel dönüĢüm alanlarında stratejik bir anlayıĢın benimsendiğinden bahsedebilmek için ise, alanların belirlenmesinden baĢlamak üzere proje tamamlandıktan sonra etkilerinin ölçülmesine değin sürecin tüm aĢamalarının bilimsel yöntemlerle bütünlük içerisinde tasarlanması gerekmektedir. Belirtilen sebeplerle bu tezde, On Birinci Kalkınma Planı‟nda ve Kentsel DönüĢüm Strateji Belgesi Hazırlanmasına ĠliĢkin Ġlke ve Esaslar‟da vurgulanan, kentlerdeki potansiyel kentsel dönüĢüm alanlarının belirlenmesi ile aciliyet sıralamasına göre önceliklendirilmesine iliĢkin, stratejik planlamanın analiz aĢaması çerçevesinde, bir uygulama yöntemi geliĢtirilmiĢtir. AraĢtırma alanı olarak seçilen Tekirdağ ili, SüleymanpaĢa Ġlçesi‟nde bulunan ve bilimsel araĢtırmalar çerçevesinde belirlenen yedi farklı potansiyel kentsel dönüĢüm alanı araĢtırmanın temel girdisi olarak kullanılmıĢtır. Bu kapsamda ilk olarak potansiyel dönüĢüm alanlarının önceliklendirilmesinde kullanılacak ana kriterler ve alt kriterler ortaya konulmuĢtur. Daha sonra anket uygulaması ile uzmanlarca puanlanan ana kriterler “Analitik HiyerarĢi Prosesi Yöntemi” kullanılarak ağırlıklandırılmıĢ; farklı bir anket uygulaması ile alt kriterlere göre alternatif alanların kıyaslanması ise “Ağırlıklı Toplama Yöntemi” çerçevesinde gerçekleĢtirilmiĢtir. Böylece, araĢtırma sahasındaki potansiyel kentsel dönüĢüm alanlarının öncelikli müdahale sıralaması belirlenmiĢtir. Sonuç olarak, politika belgelerinde üzerinde durulan, ancak literatürde çok az sayıda araĢtırmada yer alan bir konu olan, kentsel dönüĢüm alanlarının önceliklendirilmesine iliĢkin yeni bir yöntem geliĢtirilerek test edilmiĢ ve sonuçları tartıĢılmıĢtır.
Anahtar Kelimeler
Kentsel dönüĢüm, stratejik planlama, analitik hiyerarĢi prosesi, ağırlıklı toplama yöntemi