Amerika Birleşik Devletleri'nde tarih eğitimi ve ulusal tarih standartlarının oluşturulması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hasan Sungur

Danışman: MUSTAFA SAFRAN

Özet:

Bu çalışmada Amerika'daki tarih eğitimi ve ulusal standartların oluşumu tarihi sıra takip edilerek ortaya konulmuştur. Çalışmanın giriş bölümünde genel olarak tarih eğitiminin önemine değindikten sonra tarih yazımının tarihçesi verilmiştir. Bu tarihçe 19. Yüzyıl'da Tarih Yazımı, 20. Yüzyıl'da Tarih Yazımı ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Tarih Yazımının Tarihçesi başlıkları ile ortaya koyuldu. Amerika'daki tarih yazımının izlediği tarihsel sürecin ayrı bir başlık altında değerlendirilmesinin sebebi öncelikle çalışma konusuna odaklanma çabasıdır. Bunun yanında gelişmiş ülke modeli olarak Amerika'yı ele almış olmanın tarih yazımının değişim çizgisine bir ulus örneği ile farklı bir bakış açısı kazandıracağı düşüncesi de ayrı bir başlık biçiminde ele alınmasının diğer nedenidir. Çalışmanın ikinci bölümünde son dönemde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki tarih eğitiminin iyileştirilmesi amacıyla girişilen reform hareketleri ve bu bağlamda gerçekleştirilmeye çalışılan Ulusal Tarih Standartları Projesi'nin oluşum evreleri, bu süreçte karşılaşılan zorluklar, bu çalışmalara katkıda bulunan kişi ve kurumlar, projenin tarih eğitimi üzerindeki yansımaları analiz edilmiştir Bu süreç, araştırma ve tartışmaların iç içe geçtiği bir oluşum sergilediği için öncelikle Problemin Tanımı bölümünde standartların oluşumuna neden gerek duyulduğu üzerinde durulmuştur. Ulusal tarih Standartlar'nın oluşumundaki alt yapı da aynı bölümde Problemin Arka Planı başlığı altında ele alınmıştır. Ulusal tarih Standartları Oluşturmanın Mantıksal Temeli bölümünde de bu standartların oluşum aşamasındaki temel noktalara değinilmiştir. Ulusal Tarih Standartları İçin Önermeler bölümünde ise bu standartların oluşumu sırasında dikkat edilmesi gereken temel noktalar ve izlenmesi gereken yöntemler açıklanmıştır. Bu bölümün sonraki başlıklarında araştırma soruları, ulusal tarih standartları ile ilgili bazı terimlerin açıklamaları üzerinde durulmuştur. Çalışmanın üçüncü bölümünde Amerika Birleşik Devletleri'nde Ulusal Tarih Standartlarının oluşumu İle İlgili Araştırmaların İncelenmesi yer almaktadır. Bu bölümde Ulusal tarih Standartları Projesi'nde yer alan enstitü ve uzmanların görüşleri, tartıştıkları konular ve yapılan araştırmalar ele alınmıştır. Dördüncü bölüm ulusal tarih standartlarının oluşum sürecinde ortaya çıkan kriterlerin değerlendirildiği bölümdür. Beşinci bölümde Amerika'daki tarih ders kitaplarının içeriği, bu içeriğin değişmesi gerektiğini ileri süren eleştirel görüşler yer almaktadır. Bu görüş ve düşüncelerin somut örnekleri olarak düşünülen anket ve istatistiklerin verileri de tablolar halinde bu bölümde verilmiştir. Altıncı bölüm, oydaşma yaratma ya da, ortak karar oluşturma ve anlaşarak sonuca varma aşamasını anlatmaktadır. Kriterler oluşturulurken ortak bir payda yaratma çabalarının ayrıntılarını vermektedir. Yedinci bölümde Amerika tarihi ve dünya tarihi için ulusal standartların geliştirilmesinde etkili olan nedenler ve bu nedenlerin dayanak noktaları ele alınmıştır. Ulusal standartların ayrıntılı açıklaması yapılmıştır. Sekizinci bölümde Amerikan tarihi ders müfredatının içeriği üzerinde durulmuş, standartların değişmesi ile ders müfredatındaki değişiklikler arasındaki bağıntılara değinilmiştir. Amerikan tarihi ders kitaplarına genel bakış başlığından oluşan dokuzuncu bölümde sonuç bölümünde yaptığımız çıkarsamalara yardımcı olacak içerik araştırması yapılmıştır. Bu bağlamda ders kitaplarının içeriğine yönelik eleştirilere de yer verilmiştir. Ders kitapları hakkında yapılan değerlendirmelerin somut verileri tablolar halinde sunulmuştur. Onuncu bölümde ulusal tarih standartları'nın eğitime olan etkisi yapılan anketlerin istatistiki verileriyle ortaya konulmuştur. 1994, 2001 ve 2006'da Amerika'da tarih alanındaki gelişmelerin takip edilmesini sağlamak amacıyla National Assesment of Educational Progress tarafından yapılan anketler ve çıkarılan istatistiklerin tablolar halinde sunumu yer almaktadır. Sonuç bölümünde ise Amerika'daki tarih eğitiminde gerek uygulamada gerekse teorik alanlarda meydana gelen değişimlerin alt yapıları üzerinde kısaca durulduktan sonra Amerika örneğinden yola çıkılarak tarih öğretiminin ulusların yaşamında ne denli olduğu üzerinde durulmuştur. Türkiye'de Tarih eğitimi ile karşılaştırmalar yapılarak çeşitli çıkarımlarda bulunulmuştur.