Algılanan Anne-Baba Reddi ve Sahtekârlık Fenomeni Arasındaki İlişkide Psikolojik Uyumsuzluğun Aracı Rolü


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Asude Sena MUĞLU

Danışman: Behire Elif Kuyumcu

Özet:

Kişiler Arası Kabul-Red Kuramına dayanan bu çalışma, üniversite öğrencilerinin algılanan anne-baba reddi ile sahtekâr fenomeni düzeyleri arasındaki ilişkide psikolojik uyumsuzluğun aracı rolünü incelemektedir. Araştırma grubunu Türkiye'de bir devlet üniversitesinde öğrenim gören farklı bölümlerde öğrenim gören 782 (543 kadın, 239 erkek) lisans öğrencisi oluşturmuştur. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Kişilik Değerlendirme Ölçeği Kısa Formu, Ebeveyn Kabul-Red Ölçeği Anne ve Baba Kısa Formu ve Clance Sahtekârlık Fenomeni Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizi için Bağımsız Örneklem T-Testi, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu ve psikolojik uyumsuzluğun aracı rolünü incelemek amacıyla Process Macro eklentisi kullanılarak aracı değişken analizi yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; çalışma grubunun düşük düzeyde ebeveyn reddi algıladıkları, düşük psikolojik uyumsuzluk ve orta seviyede sahtekârlık deneyimi bildirdikleri görülmüştür. Çalışma grubunun tamamında baba reddi anne reddine nispeten daha fazla rapor edilmektedir. Korelasyon analizi sonucunda sahtekârlık puanları ile algılanan ebeveyn reddi ve psikolojik uyumsuzluk arasında pozitif ve anlamlı ilişki bulunmuştur. Çalışma grubunun tamamı için uygulanan aracılık analizinde algılanan anne ve baba reddi ile sahtekârlık fenomeni arasındaki ilişkide psikolojik uyumsuzluğun kısmi aracı rolü olduğu görülmektedir. Buna ek olarak aracılık analizi erkekler ve kadınlar için ayrı gerçekleştirildiğinde psikolojik uyumsuzluk erkeklerde algılanan anne-baba reddi ile sahtekârlık fenomeni arasındaki ilişkide tam aracılık etmekte; kadınlar için psikolojik uyumsuzluğun kısmi aracılık rolü devam etmektedir. Sonuçlar, algılanan ebeveyn reddinin, sahtekârlık fenomeninin gelişimine zemin hazırlayan faktörlerden biri olduğunu göstererek, fenomenin etiyolojisine ışık tutmaktadır.

Anahtar Kelimeler: algılanan anne reddi, algılanan baba reddi, psikolojik uyumsuzluk, sahtekarlık fenomeni.