6. sınıf sosyal bilgiler dersinde karikatür kullanımının yaratıcı düşünmeye etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Öğrenci: DÖNDÜ BARUT

Danışman: BÜLENT AKBABA

Özet:

Bu çalışmanın amacı 6.sınıf Sosyal Bilgiler dersinde karikatür kullanımının öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerine etkisini belirlemektir. Araştırmada nitel ve nicel analizin birlikte kullanıldığı karma araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın uygulamaları 2014-2015 eğitim-öğretim yılı ikinci döneminde Yozgat ili Fatma Temel Turhan Ortaokulu 6.sınıf öğrencilerinden C şubesinde öğrenim gören 27 öğrenci ile yapılmıştır. Çalışma grubu amaçsal örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemiyle karar verilmiştir. Araştırmanın verileri araştırmacı tarafından geliştirilen 2 bölüm 9 açık uçlu sorudan oluşan ''Karikatür Çalışma Kâğıdı'' ile öğrencilere çizdirilen karikatürler ve öğrencilerle yapılan görüşmeler ile toplanmıştır. Karikatür çalışma kâğıdının ilk bölümü karikatürü tanıma ile ilgili 3 sorudan oluşurken ikinci bölümü karikatürle yaratıcı düşünme becerisini kazanabilmelerine yönelik 6 sorudan oluşturulmuştur. Karikatür çalışıma kağıdının hazırlanmasında uzman görüşlerine başvurulmuştur. Karikatür çalışma kağıdı uygulama öncesinde ve uygulama sonrasında öğrencilere uygulanmıştır. Uygulama 4 hafta boyunca ''Elektronik Yüzyıl'' ünitesindeki 3 kazanım üzerinde gerçekleştirilmiştir. Uygulamada 13 tane karikatür kullanılmıştır. Uygulama sonunda gönüllü öğrencilerden karikatür çizmeleri istenmiş ve karikatür çizen öğrencilerle çizdikleri karikatür hakkında sohbet tarzı görüşmeler yapılmıştır. Nicel verilerin analizi bağımlı gruplar için t testi ile gerçekleştirilmiştir. Nitel veriler ise betimsel ve içerik analize tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda Sosyal Bilgiler dersinde karikatür kullanımının öğrencilerin yaratıcı düşünme becerilerini artırdığı görülmüştür. Derste karikatür kullanımının yaratıcı düşünmeyi artırmasına yönelik uygulanan çalışma kâğıtları sonucunda kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre daha başarılı oldukları ve daha yaratıcı fikirler ortaya koydukları belirlenmiştir.