Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, GÜZEL SANATLAR EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: LEVENT ÇINARDAL
Danışman: Sadık Özçelik
Özet:
Bu araştırmada, viyolonsel öğretiminde önemli bir yer tutan yay tekniklerinin Türk müziği ezgilerine uyarlanması ve bu sayede Türk müziği ürünlerinin eğitim müziği literatürüne, aynı zamanda da kültürümüze kazandırılması amaçlanmıştır. Bu çalışma ile yakından-uzağa, çevreden-evrene, yöreselden-evrensele gibi ilkeler gözetilerek amaca yönelik örnekleme yöntemi ile TRT Türk Halk Müziği repertuvarından “Enzeli, Çeçen Kızı, Temirağa, Bergama Bengisi ve Koçeri Bar Havası” oyun havaları seçilmiştir. Viyolonsel öğretiminde kullanılan yay tekniklerini Türk müziği ezgilerine uyarlamaya yönelik olan bu araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden deneysel desen kullanılmıştır. Araştırmanın deneysel boyutunda seçilen oyun havaları aracılığıyla yay tekniklerinin çalıştırılması ve bu oyun havalarının etkililiğinin değerlendirilebilmesi için 2018-2019 Eğitim Öğretim Yılı Bahar Yarıyılında Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı’nda öğrenim gören ve bireysel çalgısı viyolonsel olan öğrencilerden oluşan bir çalışma grubu oluşturularak deneysel boyutta tek grup öntest-sontest deneme modelinden yararlanılmıştır. Araştırma kapsamında çalışma grubu öğrencilerinin performanslarını değerlendirebilmek üzere, ders içeriklerinde yer alan yay tekniklerini kapsayan ve uzman görüşleri de alınarak hazırlanan makamsal öntest-sontest oluşturulmuştur. Makamsal öntest-sontest, çalışma kapsamında seçilen oyun havalarından esinlenilerek makamları, ritmik yapıları ve ders içeriklerinde yer alan yay tekniklerini
kapsayacak şekilde 7 kısımdan oluşmaktadır. Deney grubu öğrencilerine eğitim öncesi makamsal öntest çaldırılmış ve video kayıtları alınmıştır. Ardından deney grubuna 8 haftalık bir eğitim programı uygulanmıştır. Eğitimden sonra aynı materyal öğrencilere tekrar çaldırılmış ve video kayıtları alınmıştır. Öğrencilerin öntest ve sontest video kayıtları, alanında uzman 5 öğretim elemanı tarafından puanlanarak ve öntest-sontest puan ortalamaları alınarak performans gelişim düzeyleri değerlendirilmiştir. Uzman değerlendirmeleri sonucunda elde edilen veriler SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Veriler, normal dağılıma uygunluk göstermediğinden parametrik olmayan testlerden Wilcoxon-İşaretli Sıralar Testi ile analiz edilmiştir. Ayrıca öğrencilerin, ders içeriklerinde yer alan yay tekniklerini bilmelerine ve çalgılarında uygulamalarına yönelik görüşleri ile çalışmada kullanılan makamlara yönelik bilgi düzeyleri tanımlayıcı ölçütlerden frekans ve yüzde kullanılarak verilmiştir. Öğrencilerin uzman değerlendirmeleri sonucunda eğitim öncesi aldıkları puan ortalamalarıyla eğitim sonrası aldıkları puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark çıkmıştır (p<0,05). Bu sonuçlar ışığında, viyolonsel öğretiminde kullanılan yay tekniklerinin Türk Müziği ezgilerine uyarlanabilmesi konusunda olumlu etkilerin olduğu ortaya çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler : Viyolonsel eğitimi, Türk müziği, yay teknikleri, oyun havaları.