Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Şerife İÇÖZ ATAK
Özet:
Bu araştırmada, okullardaki eğitsel afişlerin mesaj iletimi, davranış-tutum değişimi ve tasarımın ilgi çekiciliğine yönelik öğrenci, öğretmen ve grafik tasarım uzmanı görüşleri betimlenmeye çalışılmıştır. Araştırma, MEB İlköğretim Genel Müdürlüğüne bağlı değişik sosyokültürel çevrelerde bulunan 15 okul arasından random yoluyla seçilen 7 ilköğretimde bulunan 31 öğretmen, 90 öğrenci ve çeşitli kurumlarda çalışan 30 grafik tasarım uzmanı üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veriler anket yolu ile toplanmıştır. Gruplardan okullarda asılı bulunan 9 eğitsel afiş için görüş bildirmeleri istenmiştir. Afişler şunlardır: Kuş Gribi, Düğün, Hayat, Eğitime Destek, Organ Bağışı, Okuma, Sigara, Su ve Taşıt afişleridir. Gruplardan elde edilen veriler %, f, ANOVA ve Scheffe testi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; Su, Hayat ve Kuş Gribi afişi hem öğretmen, hem öğrenci hem de grafik tasarım uzmanı tarafından mesaj iletimi açısından başarılı bulunmuştur. Bununla birlikte; Eğitime Destek afişi öğretmen ve öğrenci, Sigara afişi ise öğretmen ve grafik tasarım uzmanı tarafından mesaj iletimi açısından en az başarılı bulunmuştur. Mesaj iletimi açısından Düğün, Organ Bağışı ve Sigara afişleri için öğrenci öğretmen; Düğün afişi için öğretmen grafik tasarım uzmanı ve Organ Bağışı ve Sigara afişleri için öğrenci grafik tasarım uzmanı arasında anlamlı farklılık vardır. Hayat, Eğitime Destek, Okuma, Su ve Taşıt afişleri arasında anlamlı farklılık yoktur. Taşıt ve Su afişleri öğrenci, öğretmen ve grafik tasarım uzmanı tarafından davranış ve tutum değişimi açısından başarılı bulunmuştur. Bununla birlikte; Kuş Gribi afişi öğretmen ve grafik tasarım uzmanına göre, Hayat afişi ise öğrenci ve öğretmenlere göre davranış ve tutum değişimi açısından etkili ve başarılı bulunmuştur. Davranış ve tutum değişimi açısından Düğün, Hayat ve Sigara afişleri için öğrenci grafik tasarım uzmanı; Kuş Gribi ve Okuma afişleri için öğretmen öğrenci ve Düğün afişi için öğretmen grafik tasarım uzmanı arasında anlamlı farklılık vardır. Eğitime Destek, Organ Bağışı, Su ve Taşıt afişleri arasında anlamlı farklılık yoktur. Hayat afişi öğrenci ve öğretmen, Taşıt afişi öğretmen ve grafik tasarım uzmanı tarafından tasarımın ilgi çekiciliği açısından en fazla başarılı bulunan afişlerdir. Bununla birlikte Okuma afişi öğrenci ve öğretmen, Düğün afişi öğrenci grafik tasarım uzmanı açısından tasarımları en az ilgi çeken afişlerdir. Tasarımın ilgi çekiciliği açısından Düğün, Hayat ve Sigara afişleri için öğrenci grafik tasarım uzmanı; Düğün ve Sigara afişleri için öğretmen grafik tasarım uzmanı ve Sigara afişi için öğrenci öğretmen arasında anlamlı farklılık vardır. Kuş Gribi, Eğitime Destek, Organ Bağışı, Okuma, Su ve Taşıt afişleri arasında anlamlı farklılık yoktur. Araştırmada elde edilen sonuç, okullardaki eğitim amaçlı sosyal afişlerden Su, Hayat ve Kuş Gribi afişlerini mesaj iletimi açısından, Taşıt ve Su afişlerini davranış ve tutum değişimi açısından ve Hayat ve Taşıt afişlerini tasarımın ilgi çekiciliği açısından etkili ve başarılı buldukları görülmüştür. Afişlerin öğrenci, öğretmen ve grafik tasarım uzmanları tarafından; bilgilendirici, yazılı ve görsel bilgilerinin açık, anlaşılır, daha sonra hatırlanabilir olması, bununla birlikte yazılı ve görsel ögelerinin birbiriyle uyumlu olması mesaj iletimi açısından başarılı bulunmalarında etkilidir. Söz konusu afişlerin yazılı ve görsel bilgilerinin günlük hayatta dikkate alınması, davranış ve tutum değişiminde başarılı bulunmalarında; afiş konusu, rengi, yazı biçimi, görsel ve metinsel ögeleri ve okullarda sıklıkla asılmaları tasarımlarının ilgilerini çekmesi açısından başarılı bulunmalarında etkilidir.