Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Zeynep KİSECİK ŞENGÜL
Danışman: Ebru Kılıçarslan Törüner
Özet:
Bu araştırma kanser tanısı ile izlenen çocuklara ve ailelerine Transaksiyonel Stres ve Başa Çıkma Modeli'ne göre uygulanan teknoloji temelli motivasyon programının etkinliğinin incelenmesi amacıyla randomize kontrollü olarak yapılmıştır. Araştırma kanser tedavi süreci devam eden 9-18 yaş aralığındaki 31 çocuk (15 girişim, 16 kontrol) ve 31 primer bakım verici (15 girişim, 16 kontrol) ile tamamlanmıştır. Girişim grubuna 10 haftalık 'Teknoloji Temelli Motivasyon Programı' uygulanmış, kontrol grubuna rutin bakım verilmiştir. Çocuk ve primer bakım vericilerin programı web sitesi üzerinden takip etmeleri istenmiş, çocuklar kendileri için hazırlanan dört, primer bakım vericiler üç modülü tamamlamıştır. Programda çocuklar için nefes, progresif gevşeme egzersizleri, imgeleme uygulamaları ve çocuk hikayeleri yer almıştır. Primer bakım vericilerin nefes ve progresif gevşeme egzersizlerini yapmaları sağlanmıştır. Ayrıca çocuk ve primer bakım vericilere istedikleri zaman günün her saatinde danışmanlık verilmiş ve haftalık motivasyon mesajları gönderilmiştir. Programın başında ve sonunda çocuklara 'Çocuklar için Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanteri', 'Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği' ve 'Pediatrik Kanser Baş Etme Ölçeği'; primer bakım vericilere 'Durumluk ve Sürekli Kaygı Envanteri' uygulanmış, uygulamalar 'Süreç Değerlendirme Formaları' ile değerlendirilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde Ki- kare testi, Fisher-Exact testi, Independent Sample-t testi, Man-Whitney U testi, Wilcoxon testi, Pearson ve Spearman korelasyon kat sayıları kullanılmıştır. Program öncesi girişim ve kontrol grubundaki çocukların durumluk kaygı ve baş etme puan ortalamaları benzerken program sonunda girişim grubundaki çocukların durumluk kaygı puan ortalaması (29,27±8,13) kontrol grubuna (37,18±9,01) göre anlamlı derecede düşük bulunmuştur. Ayrıca program sonunda girişim grubundaki çocukların baş etme puan ortalamasının (80,20±9,62) kontrol grubuna (67,56±17,44) göre anlamlı derecede yüksek olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Program öncesi primer bakım vericilerin kaygı puan ortalamaları benzerken program sonrası primer bakım vericilerin durumluk ve sürekli kaygı puan ortalamalarının girişim grubunda (33,73±12,30 ve 39,80±9,43) kontrol grubuna (53,31±15,14 ve 52,50±16,57) göre anlamlı derecede düşük olduğu tespit edilmiştir (p<0.05). Kanser tanısı ile izlenen çocuk ve primer bakım vericilerine uygulanan teknoloji temelli motivasyon programının kaygıyı azaltmada ve baş etmeyi artırmada etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Teknoloji temelli motivasyon programlarının kanser tedavisi devam eden çocukların bakım protokollerine entegre edilmesi önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler : Aile, Çocuk, Hemşire, Kanser, Program, Psikososyal, Teknoloji