Çocukluk çağında primer baş ağrıları, eşlik eden komorbid hastalıklar ve bunların yaşam kalitesi üzerine etkisinin araştırılması


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: CANAN TOSUN

Danışman: ERCAN DEMİR

Özet:

Baş ağrısı çocukluk çağında oldukça sık karşılaşılan yakınmalardan biridir. Primer baş ağrıları birçok hastalıkla komorbidite gösterebilir. Baş ağrısının etkisini saptamada işlev kaybı ve yaşam kalitesi ölçümü oldukça değerlidir. Bu çalışmada; primer baş ağrısı olan çocuklarda eşlik eden komorbiditeler ve bu komorbiditelerin yaşam kalitesi üzerine olan olası etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Çalışmamızda %75 ile migren ilk sırada, gerilim tipi baş ağrısı %25 ile ikinci sırada yer aldı. 8-11 yaş arası hasta grubunda baş ağrısı kız ve erkek hastalarda eşit sıklıkta görülürken, 12-17 yaş arası hasta grubunda baş ağrısı kız hastalarda daha fazla saptandı. Baş ağrısının kız hastalarda, erkeklerden daha sık geliştiği görüldü. Hastalarda gastroözefagial reflü semptomları kontrol grubu bireylerine göre daha yüksek oranda bulundu. Benzer şekilde hastaların kontrol grubu bireylere göre anlamlı derecede daha yüksek oranla majör depresyon, dikkat eksikliği ve karşı olma karşı gelme bozukluğu yaşadığı saptandı. Migrenli hastalarda PedMIDAS skoru gerilim tipi baş ağrılı hastalara göre anlamlı derecede daha yüksek tespit edildi. Migrenli veya gerilim tipi baş ağrılı olan hastalarda çocuk yaşam kalitesi anketi ve yaşam kalitesi anketi aile formlarında; tüm yaşam kalitesi alanları ve 132 toplam yaşam kalitesi puanları kontrol grubu bireylere göre istatistiksel olarak anlamlı derece düşük olarak saptandı. Yaşam kalitesi ile yaş ve ağrı sıklığı arasında ilişki tespit edildi. Ağrı sıklığı ve yaş arttıkça toplam yaşam kalitesi puanının azaldığı saptandı. Hasta ve kontrol grubunda çocuk yaşam kalitesi anketleri ile yaşam kalitesi anketleri aile formları alt boyutlar ve toplam yaşam kalitesi puanı açısından karşılaştırıldı. Hasta grubunda; çocuğun bedensel iyilik algısı, aile algısı ve toplam yaşam kalitesi puanı arttıkça ailenin puanının da arttığı izlendi. Kontrol grubunda ise çocuk ile ailenin alt boyutlar ve toplam yaşam kalitesi puanları arasında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Psikiyatrik komorbiditesi olan hastalarda çocuk yaşam kalitesi anketlerinde özsaygı algısı, sosyal ilişkiler algısı ve toplam yaşam kalitesi puanları, psikiyatrik komorbiditesi olmayan hastalara göre anlamlı derecede düşük saptandı. PedMIDAS ve yaşam kalitesi anketleri korelasyonu karşılaştırıldığında anlamlı bir ilişki saptanmadı. Sonuç olarak; migrenli çocuk hastalarda yaşam kalitesinin belirli alanları psikiyatrik komorbiditesi olanlarda olmayanlara göre daha belirgin etkilenmektedir. Migrenli çocuk hastalarda baş ağrısının etkisinin değerlendirilmesinde, PedMIDAS tek başına yeterli olmayıp eş zamanlı olarak mutlaka yaşam kalitesi değerlendirmesinin de yapılması gerekmektedir.