Yetenek tabanlı savunma proje seçiminde yeni bir yaklaşım: MAQ ve çözümleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BİRCE BOĞA BAKIRLI

Danışman: Cevriye Gencer

Özet:

Savunma alanında projelerin değerlendirilmesi ve seçimi ülke açısından önemli bir karar problemidir. Projeler normal koşullarda parasal getirilerine dayalı olarak seçilirken; savunma alanında proje gerçekleştirilme riski, çevre, harekât alanındaki faydalar vb şeklinde farklı faydalarına göre değerlendirilmektedir. Projelerin faydalarına göre seçimi literatürde sermaye bütçeleme/sırt çantası/proje seçimi problemleri olarak tanımlanmaktadır.Günümüzde savunma için uzun vadeli planlamalarda, klasik proje seçiminden yetenek tabanlı proje seçim yaklaşımına doğru bir geçiş yaşanmaktadır. Bu yeni yaklaşımda projelere, güvenlik alanındaki kullanımı, personel ve eğitim ihtiyaçları vb şeklinde bir bütün olarak bakılmakta ve farklı kullanım alanlarına göre farklı senaryolar tanımlanmaktadır.Bu tezde, uzun dönemli savunma proje seçiminde yeni bir kombine yaklaşım, MAQ yaklaşımı önerilmektedir. MAQ yaklaşımı, çok amaçlı-AHP-KFY konularını içeren aşamalardan oluşmaktadır. MAQ yaklaşımı ile elde edilen veriler kullanılarak oluşturulan çok amaçlı-çoklu sermaye bütçeleme modeli hedef programlama ve bulanık hedef programlama ile çözülmektedir.Karar vericinin, amaçlar arası öncelik veya amaç ağırlık değerleri bilgilerine sahip olması durumlarına göre öncelikli veya toplamsal ağırlıklı hedef ve bulanık hedef programlama modelleri kullanılmaktadır. Önerilen yaklaşım ve dört ayrı çözüm yöntemi, onaltı proje ve sekiz senaryo üzerinde uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar yorumlanmış ve birbirleriyle karşılaştırılmıştır.Anahtar Kelimeler : Kalite Fonksiyon Yayılımı (KFY), Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP), Sermaye Bütçeleme Problemi (SBP), Hedef Programlama (HP), Bulanık Hedef Programlama (BHP)