Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Billur ECER AKTAŞ
Danışman: METİN DAĞDEVİREN
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Sınıflandırma problemi, nesnelerin önceden belirlenmiş kurallara bağlı olarak sınıflara atanmasına odaklanan bir çok kriterli karar verme problemi türüdür. Sınıflandırma problemleri, nesnelerin atanacağı sınıfların arasında tercih sırası olup olmadığına göre çok kriterli sınıflandırma ve sıralama problemleri olarak iki grupta incelenmektedir. Bu problem türlerinden sıralama problemlerinin bir uzantısı olarak Ters Çok Kriterli Sıralama problemi ilk kez 2015 yılında literatüre sunulmuştur. Bu problemin literatüre katkısı, karar vericilerin nesnelerin mevcut durumlarını iyileştirecek eylemler arasında seçim yaparak nesneleri daha öncelikli olarak tercih edilen sınıflara yükseltmesine imkân sağlamasıdır. Ters çok kriterli sıralama problemi, nesnelerin kriter bazında puanlarını değiştirecek eylemleri belirleyerek yeni durumdaki sınıflandırmanın karar verici tarafından istenen durumu sağlamasını hedefler. Bu tez çalışmasında, Ters Çok Kriterli Sıralama probleminin bulanık belirsiz parametrelerle ifade edildiği durum ele alınmaktadır. Çeşitli problem varsayımları, amaç fonksiyonları ve sıralama yaklaşımları dikkate alınarak bulanık parametreler içeren beş yeni bulanık matematiksel programlama modeli önerilmiştir. Enerji, eğitim, araştırma ve turizm alanlarından örnek problemler için modeller çözülerek elde edilen sonuçlar yorumlanmıştır. Sınıflandırma probleminin geniş bir uygulama alanına sahip olması nedeniyle, önerilen modellerin problem parametrelerindeki belirsizliği göz önünde bulundurarak optimum iyileştirme planı geliştirmek isteyen karar vericilerin kullanımı için faydalı bir karar destek aracı olabilecektir.