Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2008
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hanifi ASLAN
Danışman: ALEMDAR YALÇIN
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Servet-i Fünun dönemi, arayıslar devri Türk edebiyatı tarihi açısından önemli dönüm noktalarından biridir. Halit Ziya Usaklıgil bu dönemin en önemli yazarlarından biri ve en önemli hikâyecisidir. Ancak Halit Ziya'nın edebi faaliyetleri bu dönemli sınırlı degildir. Halit Ziya Türk edebiyatının nadiren yetistirdigi çok yönlü yazarlarından birisidir. Hikâye, onun basarılı oldugu ve çok sayıda eser verdigi bir edebi türdür. Onun hikâye yazmaga basladıgı dönem, Türk edebiyatında modern anlamda hikâyelerin yavas yavas görünmeye basladıgı bir dönemdir. Halit Ziya ile bu hikâye dili esas seklini bulmustur. Halit Ziya'nın sadelestirdikleri dâhil saglıgında yayınlanmıs hikâye kitaplarındaki hikâyeleri, bu çalısmanın esasını olusturmaktadır. Çalısmamızda, Servet-i Fünun döneminde hikâye ve Halit Ziya'nın bu edebi akım içindeki yeri ve önemi kısaca degerlendirildi. Bu degerlendirmeden sonra, hikâyeler toplumsal ve bireysel temalara ayrılarak incelendi. Halit Ziya'nın günlük ve mektup tarzında yazılmıs hikâyeleri oldugu gibi, hikâyelerinde, hatıralarından da büyük ölçüde istifade ettigi görülmektedir. Servet-i Fünun döneminden önce ve o dönemde yazdıgı hikâyelerin dili külfetlidir. Türkçenin sadelesme sürecine paralel olarak onun dilinde de bir sadelesme oldugu görülür. Hatta kendi yazdıklarından bazılarını daha sonraki dönemde sadelestirdigi de vakidir. Halit Ziya hikâye türüne getirdigi üslup ve teknikle hem kendi dönemindeki hikâyecileri, hem de kendisinden sonra gelen hikâyecileri etkilemistir. Yazarın önemli bir üslup özelligi incelikli tahliller ve dikkatle yaptıgı tasvirlerdir. Halit Ziya'nın hikâyeleri romanlarına göre yasanan hayatı daha genis ve çesitli yönleri ile aksettirme çabası içindedir. Bu sebepten hikâyelerinde sahıs kadrosu çok genistir; toplumun her kesiminden insanlar bulmak mümkündür. Halit Ziya hikâyelerindeki üslup, teknik, ele aldıgı kisiler, isledigi tema ve ele aldıgı konularla Türk hikâyecilik tarihinde bir asamadır.