Deneysel sisplatin gonadotoksisitesinde asetil L-karnitinin ovaryum follikül gelişimindeki koruyucu etkilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seda Nur Akyol

Danışman: CANDAN ÖZOĞUL

Özet:

Kemoterapi kanser tedavisinde kullanılan başlıca yöntemlerden birisidir. Ancak kemoterapötik ajanlarlar uzun dönemde çeşitli toksik etkilere neden olmaktadır. Bu toksik etkilerden birisi de gonadotoksik etkilerdir. Ovaryumlar kemoterapötik ilaçlara son derece duyarlıdır. Kemoterapiye bağlı prematür ovaryan yetmezlik gibi reprodüktif sorunlar oluşmaktadır. Sisplatin kanser tedavisinde sık kullanılan bir kemoterapötiktir ve ototoksisite, nefrotoksisite gibi ciddi yan etkilere sahiptir. Bunların yanında ovaryumlarda primordial follikül ve granüloza hücre hasarı oluşturması bilinen gonadotoksik etkilerindendir. Kemoterapinin toksik etkilerini önlemek için kemoterapi öncesi oosit ve embriyo dondurma yöntemleri gibi alternatif tedaviler geliştirilmiştir. Bu alternatif tedavilerden birisi antioksidan ajanlardır. Antioksidanların serbest oksijen radikal hasarını önleyici etkileri bulunmaktadır. Serbest oksijen radikallerinin oluşumuna yol açan sisplatinin ovaryumlardaki toksik etkilerini ve bu etkilere karşı bir antioksidan ajan olan asetil L-karnitinin olası koruyucu etkilerini göstermek amacıyla bu çalışma yapılmıştır. Deneyde kullanılan ratlar kontrol, asetil L-karnitin, sisplatin, asetil L-karnitin+sisplatin grupları olmak üzere 4 gruba ayrılmıştır. Deney sonrası alınan dokular immünohistokimyasal yöntemlerle değerlendirildi. Deney sonrasında Sisplatin ve Sisplatin+ Asetil L-karnitin gruplarındaki deneklerde Sisplatin grubunda daha fazla olmak üzere kilo kaybı gözlendi. Ovaryum rezervini gösteren primordial follikül sayısına bakıldığında Sisplatin grubunda diğer gruplara göre istatistiksel olarak anlamlı azalma belirlendi. İmmünhistokimyasal incelemelerde BMP-6 nın Sisplatin grubunda primordial ve primer folliküllerde ifadelenmesi gözlenmedi. Konneksin 43 proteininin ifadelenmesi de Sisplatin grubunda özellikle granüloza hücrelerinde azalmış bulundu. Oositte tutulum gösteren p34cdc2 nin Sisplatin grubunda ifedelenmesinin azalması da sisplatinin toksik etkilerini destekledi. Sisplatin+ Asetil L-karnitin grubunda her üç protein için de ifadelenmenin daha iyi olması ve primordial follikül sayılarının Sisplatin grubuna göre daha yüksek olması koruyucu etkileri olduğunu düşündürmüştür.