Argümantasyon destekli eğitici çizgi romanların öğrencilerin çevreye yönelik ilgi, motivasyon ve akademik başarılarına etkisi ile öğrenci deneyimleri


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ÖZGE ÇİÇEK ŞENTÜRK

Danışman: MAHMUT SELVİ

Özet:

Bu araştırmanın amacı, “İnsan ve Çevre” ünitesinde eğitici çizgi romanlar ve eğitici çizgi romanların argümantasyonla desteklenerek kullanımının 5. sınıf öğrencilerinin çevreye yönelik ilgi, motivasyon ve akademik başarılarına etkisinin belirlenmesidir. Araştırmada nitel bulguların nicel bulgulara ek olarak destekleyici bir rol oynamasını sağlamak amacıyla gömülü karma desen kullanılmıştır. Bu araştırmanın nicel boyutu için, ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen; nitel boyutu için ise öğrencilerin uygulama süreci ile ilgili deneyimlerini ve bu deneyimlerini nasıl betimlediklerini öğrencilerin doğrudan ifadeleriyle ortaya çıkarmak amacıyla fenomenoloji tercih edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Kilis ilinde yer alan devlet ortaokullarında 5. sınıfta öğrenimlerini sürdüren 98’i eğitici çizgi romanların kullanıldığı Deney Grubu-1, 98’i eğitici çizgi romanların argümantasyon ile desteklenerek kullanıldığı Deney Grubu-2 ve 94’ü fen bilimleri öğretim programındaki yöntem ve tekniklerin uygulandığı Kontrol Grubu olmak üzere 290 öğrenci oluşturmuştur. Bu araştırmanın nicel bulguları, araştırmacı tarafından geliştirilen “Ortaokul Çevre İlgi Ölçeği (OÇİÖ)”, “Ortaokul Çevre Motivasyon Ölçeği (OÇMÖ)”, “Çevre Başarı Testi (ÇBT)”nin çalışma grubundaki öğrencilere ön test ve son test olarak uygulanması ile nitel bulguları ise yarı yapılandırılmış görüşmeler ve araştırmacının gözlemleriyle ulaştığı saha notlarıyla elde edilmiştir. Böylece farklı veri toplama yöntemleri ve araçları kullanılarak veri çeşitlemesi sağlanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın uygulama sürecinde, “İnsan ve Çevre” ünitesi, deney gruplarında araştırmacının hazırladığı on adet eğitici çizgi roman aracılığıyla; vi kontrol grubunda ise dersin öğretmeni tarafından 2018 Fen Bilimleri Öğretim Programında ünite için önerilen yöntem ve tekniklerle (düz anlatım, soru-cevap araştırma ve gözlem yapma, drama) uygulanmıştır. Uygulamalar Fen Bilimleri Dersi Yıllık Planında da belirtildiği şekilde beş haftalık süreçte toplam yirmi ders saati boyunca gerçekleştirilmiştir. Deney Grubu-2’de eğitici çizgi romanla ders işlenmesine ek olarak öğrenciler, gruplar halinde argümantasyon etkinlikleri gerçekleştirmişlerdir. Veri toplama araçlarının geliştirilmesi ve elde edilen verilerin analizinde betimsel istatistikler, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Scheffe testi, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi kullanılmış ve Hedges’g etki büyüklüğü değerleri hesaplanmıştır. Araştırma bulgularına göre, öğrencilerin çevreye yönelik ilgi, motivasyon ve akademik başarı ön test puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadığı; ancak son test puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Analiz sonuçlarına göre, Deney Grubu-1 ve Deney Grubu-2 öğrencilerinin çevreye yönelik ilgi, motivasyon ve akademik başarı puan ortalamaları Kontrol Grubu öğrencilerinden; Deney Grubu-2 öğrencilerinin çevreye yönelik ilgi, motivasyon ve akademik başarı puan ortalamaları ise Deney Grubu-1 öğrencilerinden anlamlı olarak daha yüksektir. Ayrıca, öğrenciler eğitici çizgi romanlar ve eğitici çizgi romanların argümantasyon etkinlikleri ile desteklenerek kullanılmasının ilgilerini ve motivasyonlarını arttırdığını, yeni bilgiler öğrenmelerini sağlayarak başarılarının artmasına katkı sağladığını ifade etmişlerdir.