Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Fatma Sezer Şenol
Danışman: İLKAY ERDOĞAN ORHAN
Özet:Kozmesötik ürünler etkili madde olarak sentetik, hayvansal ve bitkisel kaynaklı ürünleri içermektedir. Ancak son yıllarda bitkisel ekstrelerin kozmetik formülasyonlarda kullanımı; özellikle sentetik maddelerin yan etkileri nedeniyle oldukça artmıştır. Bağ dokusu elemanlarından oluşan ve cildin orta tabakası olan dermis, derinin esneklik ve direncini sağlar. Bağ dokusunun ana bileşenlerinden iki önemli protein olan elastin ve kolajen, cildin direnci ve elastikiyetinden sorumludur ve serbest oksijen radikallerinin tetiklediği elastaz ve kolajenaz enzimleri ile parçalanmaları cilt yaşlanmasına eşlik eden kırışıklıklara neden olur. Serbest oksijen radikalleri kararlı olmayıp, pek çok fizyolojik hasara neden olmakta, birçok hastalığın yanısıra, çeşitli dokularda hücre hasarı ile de ilişkilendirilmektedir. Antioksidan maddeler, çeşitli sebepler sonucunda vücutta üretilen zararlı serbest radikalleri süpüren maddelerdir. Tirozinaz ise mikroorganizma, bitki ve hayvanlarda yaygın olarak bulunan ve bakır içeren melanojenik bir enzimdir. Son zamanlarda hiperpigmentasyon tedavisinde, cilt beyazlatma ve leke giderme amacıyla güvenli ve etkili tirozinaz inhibitörleri arayışı önem kazanmıştır. Bu bilgiler doğrultusunda, tez kapsamında yaklaşık 100 adet bitkisel ekstrenin ve propolisin elastaz, kollajenaz ve tirozinaz enzim inhibitör etkileri, ELISA mikrotiter plak yöntemi ile geniş çaplı bir tarama uygulanarak incelenmiş ve antioksidan etkileri de bir dizi in vitro yöntemle tespit edilmiştir. Taramada kullanılan enzimlere karşı aktif ekstrelere biyoaktivite-yönlendirmeli fraksiyonlama işlemi uygulanmış ve aktiviteden sorumlu olması muhtemel madde(ler)in izolasyonu ve yapı tayinleri gerçekleştirilmiştir. Etkili ekstrelerden 2 tanesinden hareketle mikroemülsiyon, 2 tanesi ile de krem şeklinde kozmetik formülasyonlar geliştirilmiş, marka ismi yaratılmış ve prototip ürünler hazırlanmıştır.