Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programına Yönelik Öğretmen Görüşleri (Almanya Örneğinde)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gözde Nur CANDAN

Danışman: Fatma Açık

Özet:

Yurt dışındaki çocuklar iki dilli oldukları için dil gelişimi, düşünceleri, kimlikleri açısından Türkiye’deki çocuklardan daha farklıdır. Bu nedenle yurt dışındaki çocuklar için bir öğretim programı hazırlanırken onların ilgi ve ihtiyaçları, bireysel farklılıkları, yaş düzeyleri, dil gelişimleri ve özellikleri, kimlikleri, düşünceleri; yaşadıkları ülkenin kültürü ve eğitim sistemi dikkate alınmalıdır. Yurt dışındaki iki dilli olan bu çocukların dil gelişimlerini, ilgi ve ihtiyaçlarını en iyi şekilde gözlemleyip yaşadıkları ülkenin eğitim sistemine, kültürüne ve çevresine göre uyarlamaya çalışanlar da öğretmenlerdir. Bu çalışma nitel araştırmaya dayalı durum çalışması yönteminden iç içe geçmiş durum desenine uygun olarak hazırlanmıştır. Araştırma süreci araştırma amacının, veri toplama teknik ve araçlarının belirlenmesi, çalışma grubunun seçilmesi, veri toplama uygulamalarının yapılması, verilerin analiz edilip yorumlanması ve çıkarımlarda bulunulması adımlarından oluşmaktadır. Bu çalışmada Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı’nın yapısına, içeriğine, kazanımlarına, metin türlerinin dağılımına, dil bilgisi kazanımlarının varlığına; ölçme ve değerlendirme; öğretme ve öğrenme sürecine; uygulanabilir olup olmadığına ilişkin öğretmen görüşleri alınarak programın güçlü ve zayıf yönlerini tespit etmek, uygulamada karşılaşılan sorunları ortaya çıkarmak ve bu sorunların üzerinden çözüm önerileri sunmak amaçlanmıştır. Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı’nın günümüzün ihtiyaçlarını, teknolojik gelişmeleri takip ederek yurt dışındaki çocukların ilgi ve ihtiyaçlarına göre düzenlenmesi ve güncellenmesi son derece önemlidir. Dolayısıyla ihtiyaç analizlerinin yapılmasına gereksinim duyulmaktadır. Bu nedenle 2018 Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı hazırlandıktan sonra yeniden bir ihtiyaç analizi ve programın uygulanmasına yönelik öğretmen görüşleri üzerine herhangi bir çalışma yapılmadığı için bu çalışmaya ihtiyaç duyulmuştur. Bu bağlamda çalışma grubu maksimum çeşitlilik örneklemesi ile Almanya’daki farklı eyaletlerden seçilmiş, farklı özelliklere sahip 71 Türkçe ve Türk Kültürü dersi öğretmeninden oluşmaktadır. Çalışma kapsamında kullanılan “Öğretmenlerle İlgili Genel Bilgiler Formu” ve “Yarı Yapılandırılmış Bireysel Görüme Formu” ile ilgili 7 farklı alan uzmanından görüşler alınmış, bu görüşler doğrultusunda formlara son şekli verilmiştir. Verilerin analizinde betimsel analiz tekniğinden yararlanılmıştır. Veriler Microsoft Excel programı kullanılarak analiz edilmiş. Elde edilen sonuçlar buna göre şekillere dönüştürülmüştür. Öğretmenlerden programın yapısına, Türk kültürünü yansıtmasına, yurt dışındaki şartları dikkate alıp almamasına, Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı ile Almanca Ders Programının örtüşüp örtüşmediğine, öğretmenlerin program hazırlama sürecine dâhil edilip edilmemelerine, programın uygulanabilirliğine, ölçme ve değerlendirme yaklaşımına, programa yönelik sorunlar yaşayıp yaşamadıklarına yönelik görüşler alınarak sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarından hareketle programın yapısı, hazırlanması ve uygulanmasına ilişkin önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler : Türkçe ve Türk Kültürü Dersi Öğretim Programı, Öğretmen Görüşleri, Almanya