Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ömer Faruk ABİDE
Danışman: YÜCEL GELİŞLİ
Özet:Bu araştırmanın genel amacı; Türkiye’de öğretmen niteliklerinin arttırılmasına ve öğretmenlerin istihdamlarına yönelik hedeflenen politikaların belirlenmesi ve bu politikaların uygulamaya yansımalarının sınıf öğretmenliği bağlamında incelenmesidir. Bununla birlikte alan uzmanlarıyla yapılan görüşmelerden elde edilen verilere dayalı olarak 2018 yılında güncellenen ve günümüzde de uygulanan sınıf öğretmenliği lisans programının geleceğin öğretmeninin yetiştirilmesi kapsamında incelenmesidir. Araştırma betimsel nitelikte bir çalışma olup, nitel araştırma yaklaşımlarından faydalanılarak hazırlanmıştır. Öğretmen niteliklerinin arttırılması ve öğretmenlerin istihdam koşullarının iyileştirilmesine yönelik politikaların belirlenmesinde tarihi yöntem kullanılmış, veri toplama aşamasında ise doküman incelemesi yapılmıştır. Araştırmanın bir diğer yanı olan 2018 yılında güncellenen sınıf öğretmenliği lisans programının alan uzmanları görüşlerine göre incelenmesi kapsamında olgu bilim (fenomenoloji) deseninden yararlanılmış, veriler ise görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgular doğrultusunda öğretmen niteliklerinin arttırılmasına ilişkin izlenen politikaların daha çok hizmet öncesi ve hizmetiçi eğitim programlarının güncellenmesi ve içeriklerinin düzenlenmesi yönünde oluşturulduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bunlara ek olarak öğretmen niteliklerinin arttırılmasına yönelik yeni kurumların açılması ve var olan kurumların yeniden yapılandırılması yönünde politikaların da hedeflendiği görülmektedir. Ayrıca öğretmen niteliklerinin arttırılmasına ilişkin genel politikaların da ortaya konulduğu tespit edilmiştir. Öğretmen istihdamına yönelik hedeflenen vi politikaların ise mesleğin özendirilmesi ve cazip hale getirilmesi, öğretmen adaylarının seçimi ile öğretmen atamaları ve sayısal gelişmeler kapsamında oluşturulduğu tespit edilmiştir. Ayrıca alan uzmanlarından geleceğin sınıf öğretmeninin yetiştirilesi kapsamında mevcut sınıf öğretmenliği lisans programının olumlu ve olumsuz yönleri hakkında görüşleri alınmıştır. Bu bağlamda alan uzmanları programın yeterli sayıda seçmeli ders sunmasını programın en olumlu yanı olarak bulurken, programda alan derslerinin azaltılması ve uygulamaya yeteri kadar imkân tanımamasını da programın en olumsuz yönleri olarak sıralamıştır. Mevcut programa yapılan bu eleştiriler sonrasında alan uzmanlarına geleceğin sınıf öğretmeninin yetiştirilmesi maksadıyla programa hangi derslerin eklenmesi gerektiği sorulmuş ve en çok ‘çocuğu anlama ve tanımaya’ yönelik derslerin programa eklenmesi yönünde görüş bildirdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Öte yandan geleceğin sınıf öğretmenlerinde bulunması gereken özelliklere ilişkin alan uzmanlarının görüşlerine başvurulmuş ve sınıf öğretmenlerinin mesleki özellikleri bakımından en çok teknolojiye hâkim, alan bilgisi bakımından yeterli ve çocuk gelişimi açısından bilgi sahibi olması gibi özellikleri taşıması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca alan uzmanları mesleki açıdan öğretmenlerin kişisel bir takım özellikleri de taşımaları gerektiğini vurgulamış ve bu özelliklerin en çok yüksek iletişim becerisi, hoş görü, sabır ve merhamet olduğunu belirtmişlerdir.