Sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki barış eğitimi algılarının incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2015

Öğrenci: CANAN AKYOL

Danışman: CENGİZ DÖNMEZ

Özet:

Bu araştırmada, sekizinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki barış eğitimi algıları incelenmiştir. Araştırma, nitel araştırma deseninde tarama modelinde, üçgenleme yöntemine uygun olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya katılan öğrenciler, amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örneklemesiyle seçilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, Türkiye İstatistik Kurumu sosyoekonomik gelişmişlik düzeyi verileri esas alınarak, 2014-2015 eğitim öğretim yılında Ankara ilinin merkez ilçelerinden; yerleşim, ulaşım ve altyapı olanaklarına göre üst, orta ve alt sosyoekonomik düzeyden altı ortaokulda öğrenim gören 615 (329 kadın ve 286 erkek) sekizinci sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Araştırmada veriler; mecazlar yoluyla veri toplama formu, öğrencilerin çizdikleri resim, karikatür veya sembollerden oluşan görsel dokümanlar ve yarı yapılandırılmış görüşmeler aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin büyük bir çoğunluğu tarafından barışın; birlikte, uyum içinde olan, ihtiyaç duyulan, mutluluk veren, olumlu sonuca götüren ve simge hâline gelmiş olan şeklinde algılandığı ortaya çıkmıştır. Pek çok öğrenci tarafından adalet; doğruyu gösteren, eşitlik sağlayan ve hak ettiğini veren, koruyan olarak algılanmaktadır. Öğrencilerin büyük bir çoğunluğu tarafından güç; dayanıklı olan, hükmeden ve zarar veren olarak algılanmaktadır. Ayrıca gücün; üst ve orta sosyoekonomik düzeydeki okullarda öğrenim gören öğrencilerin bazıları tarafından yönetilmesi gereken, alt sosyoekonomik düzeydeki okullarda öğrenim gören öğrencilerin bazıları tarafından ise başarıya ulaştıran olarak algılandığı ortaya çıkmıştır. Pek çok öğrenci tarafından ayrımcılık; dışlanan, ötekileştiren ve sonucu olumsuz olan şeklinde algılanmaktadır. Öğrencilerin çoğu tarafından şiddet; dönüşü olmayan ve hasar bırakan olarak algılanmaktadır. Ayrıca şiddetin; üst ve alt sosyoekonomik düzeydeki okullarda öğrenim gören öğrencilerin bazıları tarafından mağdur olan, orta ve alt sosyoekonomik düzeydeki okullarda öğrenim gören öğrencilerin bazıları tarafından ise kontrol edilmesi gereken olarak algılandığı ortaya çıkmıştır. Öğrencilerin büyük bir çoğunluğu tarafından savaş; can yakan ve yok eden olarak algılanmaktadır. Ayrıca savaşın; üst ve alt sosyoekonomik düzeydeki okullarda öğrenim gören öğrencilerin bazıları tarafından amacı kazanmak olan şeklinde algılandığı ortaya çıkmıştır.