TÜRKİYE’DE LEONARDİTİN TARIMDA KULLANILABİLİRLİĞİNİN TEKNOLOJİK İNCELEMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ÇEVRE BİLİMLERİ ANA BİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Selin YAĞLIDERE

Danışman: Hüseyin Topal

Özet:

Bu tezde, Çanakkale/Çan, Bitlis/Merkez, Kahramanmaraş/Elbistan, Bursa/Keles, Erzurum/Horasan ve Adıyaman/Gölbaşı leonardit sahalarından numuneler alınmıştır. Bir adedi yeni saha olan, toplam 6 sahadan alınan bu leonardit numunelerinin kimyasal içerikleri akredite bir laboratuvarda analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlar literatürdeki diğer çalışmalar ile kıyaslanmıştır. Sonuçlar incelendiğinde, Türkiye’nin birbirine oldukça uzak olan 6 farklı bölgesinden alınan tüm leonardit numunelerinin, hümik ve fulvik asit içeriklerinin oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle, kömür olarak değerlendirilemeyen tüm bu leonardit rezervlerinin, tarımda organik toprak düzenleyicisi olarak kullanılabilme potansiyeli olduğu görülmüştür. Tarımsal faaliyetlerde toprak düzenleyicisi ve gübre olarak kullanılan birçok kimyasalın tabiata verdiği zararın önlenmesi ve ithalatın azaltılması için, bu kimyasallar yerine leonardit kullanılabileceği tespit edilmiştir. Analizlerden elde edilen veriler, Türkiye’nin çok miktarda ve geniş coğrafyalara yayılmış olan kaliteli leonardit rezervlerine sahip olduğunu göstermektedir. Analiz sonuçlarına göre, Çanakkale/Çan, Bitlis/Merkez, Kahramanmaraş/Elbistan, Bursa/Keles, Erzurum/Horasan ve Adıyaman/Gölbaşı leonarditlerinin toplam hümik ve fulvik asit oranı, sırasıyla, %62.18, %59.58, %52.67, %52.34, %50.64 ve %44.35 olarak ölçülmüştür. Bu rezervlerin, ülkemizdeki bilinen diğer rezervler ile birlikte, çoğunluğu organik madde açısından fakir olan Türkiye tarım arazilerinin tamamını, 39 yıl boyunca her yıl tekrar rehabilite edebilecek kalite ve miktarda olduğu sonucuna varılmıştır.


Anahtar Kelimeler

Fulvik asit, humus, hümik asit, leonardit, tarım, toprak