Üstkavramsal faaliyetleri aktif hale getirici etkinliklerle desteklenmiş 5e öğrenme döngüsü modelinin 7. sınıf öğrencilerinin ay'ın evreleri konusundaki kavramsal anlamalarına etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Öğrenci: EBRU EZBERCİ

Danışman: NEJLA YÜRÜK

Özet:

Bu çalışmanın amacı üstkavramsal faaliyetleri aktif hale getirici etkinliklerle desteklenmiş 5E öğrenme döngüsü modelinin, geleneksel öğretim ve 5E öğrenme döngüsü modeliyle karşılaştırıldığında 7. sınıf öğrencilerinin Ay'ın evreleri konusundaki kavramsal anlamalarına ve astronomiye karşı tutumlarına etkisini araştırmaktır. Araştırmada hem nitel hem de nicel araştırma yöntemleri kullanılmıştır. Araştırmanın modeli yarı deneysel desen ve örnek olay incelemesinin kullanıldığı çoklu metottur. Öğretim uygulamasından önce grupların denkliğini belirlemek amacıyla Ay'ın Evreleri Kavramsal Anlama Testi (AEKAT) üç gruba da ayrı ayrı uygulanmıştır. Deney grupları ve kontrol grubuna yapılan öğretim uygulamasından bir hafta sonra aynı test son test olarak da uygulanmıştır. Ön test ve son testle eş zamanlı olarak tüm gruplara Astronomiye Yönelik Tutum Ölçeği de uygulanmıştır. Ayrıca, örnek olay incelemesi yoluyla öğrencilerin Ay'ın evreleri konusundaki kavramsal anlamalarındaki değişimi incelemek amacıyla, AEKAT ön test puan sonucuna göre her gruptan alternatif kavramlarının çokluğu ve çeşitliliği fazla olan ikişer öğrenci olmak üzere toplam 6 öğrenci belirlenerek öğretim uygulamalarından önce ve sonra yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 82 yedinci sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Öğretim uygulamasının yapıldığı okulda 7. sınıflara ait beş şubeden üçü rastgele yöntemle iki sınıf deney grubu, bir sınıf da kontrol grubu olacak şekilde atanmıştır. Deney gruplarının birinde 5E öğrenme döngüsü modeli (N=27) diğerinde ise üstkavramsal faaliyetleri aktif hale getirici etkinliklerle desteklenmiş 5E öğrenme döngüsü modeli etkinlikleri (N=29) uygulanmıştır. Kontrol grubunda (N=26) ise geleneksel öğretim uygulanmıştır. Verilerin analizinde, Ay'ın Evreleri Kavramsal Anlama Testi ve Astronomi Tutum Ölçeği'nin ön test ve son test puanlarını karşılaştırırken ilişkili örneklemler t testi, farklı gruplarda yer alan öğrencilerin son test puanlarını karşılaştırırken ANCOVA kullanılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise içerik analizinden faydalanılmıştır ve kodlamalar oluşturulmuştur. Öğrencilerin ön görüşme ve son görüşme verilerinden elde edilen bulgulara göre hedef öğrencilerin kavramsal anlamalarındaki değişim incelenmiştir. Araştırma sonunda, öğrencilerin ön test puanları istatistiksel olarak kontrol altına alındığında, geleneksel öğretim, 5E öğrenme döngüsü modeli ve üstkavramsal faaliyetleri aktif hale getirici etkinliklerle desteklenmiş 5E öğrenme döngüsü modeline göre derslerin işlendiği öğrencilerin öğretim uygulamalarından sonraki Ay'ın evreleri konusundaki kavramsal anlamaları arasında anlamlı bir fark olduğu görülmüştür. Yapılan Bonferroni testi, üstkavramsal faaliyetleri aktif hale getirici etkinliklerle desteklenmiş 5E öğrenme döngüsü modeline göre derslerin işlenildiği öğrencilerin Ay'ın evreleri konusundaki kavramsal alalamalarının geleneksel öğretimle derslerin işlendiği öğrencilerin Ay'ın evreleri konusundaki kavramsal anlamalarından anlamlı düzeyde yüksek olduğunu göstermiştir. İişkili örneklemler t testi sonuçlarına göre ise, geleneksel öğretimle ve 5E öğrenme döngüsü modeliyle derslerin işlendiği öğrencilerin ayrı ayrı ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farkın olmadığını; yalnızca üstkavramsal faaliyetleri aktif hale getirici etkinliklerle desteklenmiş 5E öğrenme döngüsü modeline göre derslerin işlendiği öğrencilerin ön test ve son test puanları arasında anlamlı bir farkın olduğu bulunmuştur. Kontrol ve deney gruplarında yer alan öğrencilerin astronomi tutum ölçeğinden elde edilmiş puanlarına ilişkin yapılan ANCOVA sonucunda, uygulanan farklı öğretim yöntemleriyle derslerin işlenildiği öğrencilerin astronomiye yönelik tutumları arasında anlamlı bir fark tespit edilmemiştir. Ayrıca, yapılan ilişkili örneklemler t testi sonuçları, kontrol grubu ve deney gruplarında yer alan öğrencilerin ayrı ayrı ön test-son test tutum puanı ortalamaları arasında anlamlı bir farklılığın olmadığını göstermiştir. Öğretim uygulamasından önce hedef öğrenciler ile yapılan ön görüşmeler, kavramsal anlamalarının niteliğinin bakımından genel olarak, öğrencilerin birbirlerine benzer ve birbirlerinden farklı alternatif kavramlara; benzer bilimsel doğru ve aynı şekilde benzer yanlış bilgilere sahip olduklarını göstermiştir. Son görüşmede ise her öğrencide birbirlerinden farklı derecelerde değişim olduğu, bunun ön görüşmeye göre her öğrencide genel olarak bakıldığında olumlu yönde olsa da üstkavramsal faaliyetleri aktif hale getirici etkinliklerle desteklenmiş 5E öğrenme döngüsü modelinin uygulandığı grupta yer alan hedef iki öğrencide daha fazla olduğu görülmüştür. Yapılan üstkavramsal faaliyetleri aktif hale getirerek deney grubu öğrencileri üzerinde olumlu bir etki gösterdiği gözlenmiştir. Ancak her grupta halen Ay'ın evreleri ile ilgili bazı alternatif kavramların bilimsel olarak doğru kabul edilen kavramlarla değişmediği gözlenmiştir.