Öğretmen adaylarının sağlık okuryazarlıkları ve sağlıkla ilgili yaygın inanışlara ilişkin biyolojik muhakemeleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Matematik Ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ELİF DEMİRTAŞ

Danışman: Meryem Selvi

Özet:

Bu araştırmanın amacı, sağlıkla ilgili konularda ileride öğrencileri bilgilendirecek olan biyoloji, fen ve sınıf öğretmeni adaylarının sağlık okuryazarlığı seviyesinin belirlenmesi ve sağlıkla ilgili yaygın inanışlara ilişkin biyolojik muhakemeleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını incelemektir. Öğretmen adaylarının sağlık okuryazarlıkları ile çeşitli değişken arasındaki ilişkinin belirlenmesi için nicel araştırma modellerinden ilişkisel tarama modeli ve sağlıkla ilgili yaygın inanışlara yönelik görüşlerini belirlemek amacıyla nitel betimleyici desen kullanılmıştır. Araştırma 2018-2019 eğitim-öğretim yılında Ankara ilinde bulunan bir devlet üniversitesinin eğitim fakültesinde Biyoloji Öğretmenliği, Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Sınıf Öğretmenliği anabilim dalında okuyan 118 4. sınıf öğretmen adayları ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama aracı olarak sağlık okuryazarlık seviyelerini ölçmek için “Sağlık Okuryazarlığı Türkiye Ölçeği” ve adayların sağlıkla ilgili yaygın inanışlara ilişkin biyolojik muhakemelerini belirlemek amacıyla “Sağlıkla İlgili Yaygın Kavram Yanılgıları Anketi” kullanılmıştır. Bu araştırmada, toplanan nicel verilerin analizinde öğretmen adaylarının ankette yer alan demografik sorulara verdikleri cevapların betimsel istatistikleri hesaplanmıştır. Ayrıca öğretmen adaylarının sağlık okuryazarlık düzeyleri ile farklı demografik değişkenler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olup olmadığının belirlenmesi için Kay-kare (χ2) testi analizi yapılmıştır. Sağlık okuryazarlığı ile sağlık farkındalığı puanları arasında ve sağlık okuryazarlığı ile sağlıkla ilgili kavram yanılgıları anketi puanları arasındaki ilişkinin belirlenmesi için Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Araştırmada “Sağlıkla İlgili Yaygın İnanışlar Anketi” içerisinde bulunan açık uçlu sorulara verilen cevaplardan elde edilen veriler, betimsel analizle dört kategori altında toplanıp gruplandırılmıştır. Öğretmen adayları “Sağlıkla İlgili Yaygın İnanışlar Anketi” kısmında “doğru-yanlış” bölümünde, 18 puan üzerinden en fazla 12 puan en az ise 2 puan almışlardır. Sağlık okuryazarlığı ölçeğinde ise öğretmen adayları 160 puan üzerinden en az 91 en çok 158 puan almışlardır. Nitel ve nicel verilerin incelenip, sonuçlarına bakıldığında öğretmenlerin yaygın inanışlara ilişkin yanlış bilgilere sahip olduğu ve bunları biyolojik olarak ifade ederken yetersiz oldukları sonucuna ulaşılmıştır