Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Teknoloji Fakültesi, İmalat Mühendisliği, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ebubekir Alazcıoğlu
Danışman: Ahmet Özdemir
Özet:
Savunma sanayi, otomotiv ve havacılık sektörleri başta olmak üzere, döner
millerin kaymalı yataklarında delik içi yüzey pürüzlülüğü, yüzey sertliği,
aşınma dayanımı, silindiriklik, diklik ve dairesellik değerleri kritik derecede
önemlidir. Yüzey kalitesi olarak genelleştirilebilen bu değerleri
iyileştirebilmek amacıyla farklı form ve özellikteki birçok malzemeye çok
çeşitli yöntemler denenmiştir. Raybalama, taşlama, honlama gibi yöntemlerin
yanı sıra ezme yöntemi de malzemelerin yüzey kalitesini iyileştiren
yöntemlerden bir tanesidir. Bu çalışmada, literatür çalışmalarında daha önce
hiç kullanılmamış olan nikelli alüminyum bronz (Cupral 4M) yatak malzemesi
tercih edilmiştir. Boru formunda olan malzemenin delik iç yüzeyine ezme yöntemi
uygulanmış ve uygulanan bu yönteminin nikelli alüminyum bronz malzemesinin
delik iç yüzeyindeki yüzey pürüzlülüğüne, yüzey sertliğine, aşınma direncine,
silindiriklik, diklik ve dairesellik değerlerine olan etkisi Taguchi L9 deney
dizilişine uygun olarak incelenmiştir. Çalışma sonunda, ezme işlemi uygulanan numunelerdeki
yüzey pürüzlülüğü değerinin %90 oranında, yüzey sertliğinin %55 oranında iyileştiği;
silindiriklik, diklik ve dairesellik ölçümlerinde eskiye kıyasla daha olumlu
sonuçların ortaya çıktığı gözlemlenmiştir. Ezme işlemi uygulanan yatak
malzemesinin aşınma dayanımının, işlem uygulanmayan numuneye kıyasla yaklaşık
iki katı geçen bir direnç artışına yol açtığı görülmüştür.