Türk Kara, Hava Ve Deniz Sınırlarının Korunmasına Yönelik İha Üssü Yer Seçimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Aygün ALTUNDAŞ

Danışman: SERPİL EROL

Özet:

Bu çalışmanın amacı gelişmiş ülkelerin modern ordularının envanterinde bulunan askeri teknolojilerin seçimi, planlanması ve bir üste konuşlandırılmasına yönelik bilimsel bir yaklaşım getirmektir. Ülkenin sınırlarının güvenliğinin sağlanması ve olası tehditlere anında müdahale edilebilmesi için kullanılan İnsansız Hava Araçları (İHA)’nın nereye konuşlandırılacağı problemi üzerinde durulmuştur. İHA’ların seçimi ve bu araçların konumlandırılacakları aday üslerin belirlenmesi için Çok Kriterli Karar Verme (ÇKKV) yöntemlerinden faydalanılmış ve üslerin kurulacağı yerler doğrusal programlama ve hedef programlama yardımıyla tespit edilmiştir. Bulunacak olan çözümün daha etkin ve doğru olması için ÇKKV ve matematiksel modelleme yöntemleri bir arada entegre şekilde kullanılmıştır. 6 farklı ÇKKV yöntemi ile doğru görev için doğru İHA’ların seçimi yapıldıktan sonra Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)’nden de faydalanılarak aday üs yerleri belirlenmiştir. Bir sonraki adımda icra edilecek görevin sınır koruması olduğu göz önünde bulundurularak hizmet edilecek yerler yani talep noktaları oluşturulmuştur. Daha sonra problem bir maksimum kapsama problemi olarak farklı senaryolar üzerinde doğrusal programlama ve hedef programlama modelleri ile çözülmüştür. Yapılan modelleme de en fazla talep noktasının kapsanacağı İHA üslerinin yeri farklı kısıtlar altında belirlenmiştir. Ayrıca hangi İHA tipinden hangi üste olması gerektiği, hangi talep noktasının hangi İHA tarafından kapsanacağı gibi sorulara kurulan hedef programlama modeli ile karar verilmiştir. Bu çalışma sonucu; etkin, caydırıcı ve yüksek görev ifasına sahip İHA planlaması yapılmış ve ülke güvenliğinin maksimum sağlanmasına yönelik biz çözüm geliştirilmiştir