Remisyondaki ülseratif kolit hastalarında uyku bozukluğunun hastalık aktivasyonu üzerine etkisi


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: GÜL YAVUZ

Danışman: TARKAN KARAKAN

Özet:

İnflamatuvar barsak hastalıkları (İBH) ince barsak ve kolonun etyolojisi ve patogenezi tam aydınlatılamayan, remisyon ve alevlenmelerle seyreden immun ilişkili kronik bir hastalık grubudur. Uyku bozukluğu inflamatuvar sitokinlerin salınımını artırarak hastalığı kötüleştirirken, hastalığın kötüleşmesi de uyku bozukluğunu kötüleştirir. Bu çalışmada, uyku bozukluğunun remisyondaki ülseratif kolit hastalarında hastalık aktivasyonu üzerine etkisinin incelenmesi amaçlandı. Klinik remisyonda olan 50 ülseratif kolit hastası, kronik hastalığı olmayan 50 kontrol grubu ile çalışma yapıldı. Hastalık aktivasyonu mayo skoru, uyku kalitesi pitsburg uyku kalite indeksi, epworth uyku kalite indeksi, beck depresyon ölçeği ile belirlendi. Sigara ve alkol kullanımı, ek hastalıkları, tutulum yeri, ÜK ve diğer hastalıkları için kullandığı ilaçlar soruldu. Bazal melatonin hormonu, lökosit sayısı, nötrofil sayısı, hemoglobin, serum albumin düzeyi, sedimentasyon hızı, c reaktif protein çalışıldı. Hasta grubu 3 ay takip edildikten sonra uyku tüm hastalar kontrole çağrıldı. Takip süresinde atak geçirip geçirmediği, tedaviye uyumları, sigarayı bırakıp bırakmadıkları, stres durumları, antibiyotik ve NSAİİ kullanıp kullanmadıkları soruldu, bazılarından melatonin hormonu bakıldı. Hasta grubunun %46 sında uyku bozukluğunun olması ile uyku bozukluğunun remisyon döneminde de yüksek oranda olduğu, bazal melatonin seviyesi uyku bozukluğu olanlarda ve olmayanlarda anlamlı düzeyde farklılık olduğu saptanmıştır(p<0,05). Uyku bozukluğu olmayan hastaların hiç birisinde atak görülmemişken, uyku bozukluğu olan hastaların %27,3'ünde atak görülmüş, %72,7'sinde ise atak görülmemiştir. Uyku bozukluğu ile atak görülme durumu arasında anlamlı düzeyde bir ilişki bulunmaktadır (p<0,05). Literatürde remisyondaki ülseratif kolit hastalarında da uyku bozukluğunun anlamlı olarak yüksek bulunduğu, bir kısım çalışmalarda 6 aylık, 1 yıllık ve 2 yıllık takiplerde uyku bozukluğunun hastalık aktivasyonunu artırdığı yönünde sonuçlara ulaşılmıştır.