AMELİYATHANE VE DERLENME ÜNİTESİ PERSONELİNDE GENOTOKSİK MARUZİYET RİSKİNİN MİKROÇEKİRDEK YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Deren ERAYDIN

Danışman: SEMA BURGAZ

Özet:

Günümüzde anestezik maddeler sadece cerrahi ağrıyı ortadan kaldırmanın yanısıra, ağrı tedavisi, yoğun bakım, reanimasyon üniteleri ve derlenme üniteleri gibi ameliyathane dışı uygulamalarda da sıklıkla kullanılmaktadır. Ameliyathane ve derlenme ünitelerinde çalışan sağlık personeli de uygun havalandırma sistemi olmayan koşullarda çalıştığında bu anestezik gazlara uzun süre maruz kalmaktadır. Bu çalışmaya Yüksek İhtisas Eğitim ve Araştırma Hastanesinde inhalasyon anestezisinde yaygın olarak kullanılan Nitröz Oksit, Desfluran, Sevofluran gibi atık anestezi gazlarına potansiyel maruziyeti olduğu düşünülen ve yaş ortalaması 32,88 + 6.05 olan 34 (26 kadın, 8 erkek) ameliyathane personeli ile derlenme ünitelerinde çalışan ve yaş ortalaması 31,08 + 4.29 olan 12 (11 kadın, 1 erkek) sağlık personeli dahil edildi. Kontrol grubu olarak da aynı hastanede fakat farklı birimlerde çalışan ve benzer yaş grubundan 22 sağlık personeli ile çalışıldı. Çalışmaya katılan tüm bireylerin bukkal epitel örnekleri alındı ve Mikroçekirdek yöntemi uygulandı. Ameliyathane personeli MÇ sıklıkları ile Kontrol grubu MÇ sıklıkları karşılaştırıldığında istatistiksel fark anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (p<0,05). Derlenme ve Kontrol grubu Mikroçekirdek sıklıkları karşılaştırıldığında ise istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmedi ( Kontrol MÇ sıklığı 0,45 ± 1,01; Derlenme MÇ sıklığı 0,75 ± 1,14, p>0.05). 35 yaş altı Kontrol grubu MÇ sıklıkları ile 35 yaş altı Ameliyathane personeli MÇ sıklıkları karşılaştırıldığında fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,05). Ayrıca, yaş, cinsiyet, sigara içme alışkanlığı ve maruziyet süresi parametrelerine göre her grup kendi içinde MÇ sıklıkları açısından karşılaştırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark gözlenmemiştir (p>0.05). Bu çalışmadan elde ettiğimiz sonuçlar, atık anestezi gazlar karışımına (nitroz oksit, sevofluran ve desfluran) mesleki maruziyetin ameliyathane ve derlenme ünitesi personelinde kromozomal hasar seviyesinde artışa sebep olduğunu bukkal mikroçekirdek yöntemi ile gösterilmektedir. Ancak atık anestezi gazlarına kronik maruziyetin etkilerinin daha belirgin şekilde ortaya çıkarılabilmesi için daha detaylı ve kapsamlı çalışmalar ile desteklenmesi gerekmektedir.