FERÎDÎ VE DİVÂNI İNCELEME-METİN


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mohamed L. AWAD İBRAHİM

Danışman: YAŞAR AYDEMİR

Özet:

Divan Edebiyatı, yedi asır sürmüs ve bu sürede sayısız eser verilmistir. Bu eserler geçmisimizi aydınlatan vesikalardır. Bu çalısma divan edebiyatı'nın sairlerinden Ferîdî ve Divânı üzerinedir. Ferîdî, XVII. yy. sairlerindendir. I. Ahmet, IV. Murat gibi sahsiyetlerin zamanında yasamıstır. Kendisi Erzurumludur. Ferîdî iyi bir egitim almıstır. Mezuniyetinden sonra da Tokat, İstanbul ve Erzurum'da kadılık, müftülük ve müderrislik görevlerinde bulunmustur. Küçük yasta vefat ettigini tahmin ettigimiz oglunun mersiyyesinden Ferîdî'nin evli ve bir aileye sahip oldugunu söyleyebiliriz. Sairin divanın dısında \"Zübdetü'l-Kelâm fi Husûli'l-Merâm\" isimli bir eseri vardır. Biz çalısmamızda Ferîdî'nin divanını inceledik. Ferîdî Divanının kütüphanelerde ulasabildigimiz bir nüshası vardır. İstanbul Üniversitesi Ktp. T.2909 numaralı olan nüsha metnin olusturulmasında kullanılmıstır. Bunun yanında sairin Arapça yazmıs oldugu Zübdetü'l-Kelâm fi Husûli'l-Merâm adlı eserindeki siirler de divana alınmıstır. Siirler transkribe edilerek, klasik divan tertibine göre sıralanmıstır. Ferîdî divanında 2 kaside, ikisi Farsça 3 tahmis, on ikisi Farsça 354 gazel, 1 rübai, biri Farsça 16 kıta, 2 nazm, ikisi Farsça 12 matla ve üçü Farsça, biri Türkçe- Farsça mülemma 81 müfret olmak üzere toplam 471 manzume vardır. Çalısmamızın birinci bölümünde Ferîdî\'nin Hayatı, Edebi Kisiligi ve Eserleri islenmistir. Ferîdî'den bahseden biyografik eserler incelenerek sairin biyografisi olusturulmustur. İkinci bölümde divanın sekil ve muhteva özellikleri genis çaplı incelenmistir. Ferîdî'nin hayatı ve edebî kisiligi incelendikten sonra üçüncü bölümde Transkripsiyonlu Metin verilmistir. Daha sonra ise dizin çalısması eklenmistir. Ferîdî, Arapça ve Farsça'yı da bilmektedir. Siirlerinde Türkçe'yi basarılı bir sekilde kullanmıstır. Atasözleri ve deyimlerden de faydalanmıstır. Ferîdî, basarılı bir sairimiz olup, kültür tarihimiz içinde yerini almıstır.