Öğretmenlerin okul iklimi algılarının çeşitli demografik değişkenlere göre incelenmesi: Bir meta analiz çalışması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Öğrenci: EMRE SÖNMEZ

Danışman: FERUDUN SEZGİN

Özet:

Bu araştırmanın temel amacı, öğretmenlerin okul iklimine yönelik algılarını cinsiyet ve branşa göre incelemek ve bu konuya ilişkin genel bir görüş elde etmektir. Bu araştırmada, içerik analizi tekniklerinden meta analiz yöntemi kullanılmaktadır. Çalışma kapsamında Türkiye'de öğretmenlerin okul iklimine ilişkin görüşlerini konu alan ve çeşitli veri tabanlarında taranan yüksek lisans ve doktora tezleri ile hakemli bilimsel dergilerde yayımlanan makaleler incelendi. Araştırmanın dâhil etme kriterlerine uyan 30 çalışma araştırma kapsamına alındı. Böylece cinsiyet için 9805, branş için ise 3838 örneklem sayısına ulaşıldı. Bu çalışmada, ortalama etki büyüklüğünde rol oynayacağı düşünülen; araştırmaların yayım yılı, yayım türü, araştırmaların uygulandığı örneklem bölgesi, araştırmaların yapıldığı eğitim kademesi ve araştırmalarda kullanılan ölçek türü olmak üzere beş adet kategorik moderatör değişken belirlendi. Araştırma verilerinin analizinde, rastgele etkiler modeli kullanıldı. Araştırma bulguları incelendiğinde; cinsiyetin öğretmenlerin okul ikliminin sınırlayıcılık ve samimiyet boyutuna ilişkin algısı dışında çözülme, yönlendiricilik ve destekleyicilik boyutları üzerinde anlamlı bir etkisinin olmadığı görülmektedir. Cinsiyetin okul ikliminin sınırlayıcılık boyutunda erkek öğretmenler, samimiyet boyutunda ise kadın öğretmenler lehine anlamlı ve düşük bir etki gözlendi. Diğer taraftan branşın öğretmenlerin okul ikliminin çözülme boyutu dışında sınırlayıcılık, samimiyet, yönlendiricilik ve destekleyicilik boyutlarında anlamlı etkisinin olmadığı görülmektedir. Branşın okul ikliminin çözülme boyutunda branş öğretmenleri lehine anlamlı ve düşük bir etki gözlendi. Son olarak araştırma bulguları kapsamında çeşitli öneriler sunuldu.