Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: HAVVA GÜNEŞ
Danışman: SALİH ATEŞ
Özet:Bu araştırmanın iki temel amacı bulunmaktadır. Çalışmanın birinci amacı, Bilim ve Sanat Merkezlerinde (BİLSEM) özel yetenekleri geliştirici program kapsamında öğrenimlerine devam eden özel yetenekli öğrencilerin elektrik devreleri konusunda sahip old ukları alternatif kavramları belirlemektir. Çalışmanın ikinci amacı ise, kavramsal değişimin na s ıl gerçekleştiğini farklı şekilde açıklayan iki görüşten Chi ve arkadaşlarının ‘Ontolojik Kategori Değiştirme Eğitimi’ (OKDE) ile diSessa ve arkadaşlarının ‘Bilişsel Bağlantı Kurma Eğitimi’ (BBKE) yaklaşımlarına dayalı öğretim uygulamalarının BİLSEM’de öğrenimlerine devam eden özel yetenekli öğrencilerin alternatif kavramları üzerine etkilerini ortaya koymaktır. Bu doğrultuda araştırma, ilk amacı için tarama mode li ve ikinci amacı için ön test-son test eşleştirilmiş iki gruplu seçkisiz deneysel desen üzerine kurgulanmıştır. Çalışmanın her bir amacı için iki ayrı örneklemle çalışılmıştır. İlk örneklem, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Ankara ilinde bulunan BİLSEM’lerde öğrenimlerine devam eden 7. sınıfı tamamlamak üzere olan 164 özel yetenekli öğrenc ide n oluşmaktadır. İkinci örneklem ise, 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Ankara ilin d e k i b ir BİLSEM’de eğitimlerine devam eden ve amaçlı bir şekilde seçilen 7. sınıfı tamamlamış 18 özel yetenekli öğrenciden oluşmaktadır. Çalışmanın ilk amacı için dört a ş ama lı y a pıd a ki Basit Elektrik Devreleri Alternatif Kavramlar Testi (BEDAKT) geliştirilmiştir. Geliştirile n testin geçerlik ve güvenirlik çalışması yapıldıktan sonra, kullanılan bu testle özel yetenekli öğrencilerin elektrik devreleri konusunda sahip oldukları alternatif kavramları vi belirlenmiştir. BEDAKT puanlarının geçerliği nitel ve nicel yöntemler kullanılarak sağlanmıştır. Testin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı farklı test puanları için hesaplanmış ve tüm doğru puanlar ve standardize edilmiş alternatif kavram puanları (TOPLAM-A4) üzerinden 0,70 ve .34 olarak hesaplanmıştır. Testten elde edilen verilerin analizi sonucunda, Alternatif Kavram-TOPLAM puanı yüzdelerine göre özel yetenekli öğrencilerin %10’undan daha fazlası tarafından sahip olunan alternatif k a vramla rın “ tek kutuplu model, güç kaynağını sabit akım kaynağı olarak kabul etme modeli ve sıralı muhakeme modeli” alternatif kavramları olduğu belirlenmiştir. Araştırmanın ikinc i ama cı için iki ayrı deney grubu oluşturulmuş ve BEDAKT öğretimlerin başında ve s o n un da h e r iki deney grubundaki öğrencilerin elektrik devreleri konusundaki kavramsal anlama düzeylerini belirleyebilmek amacıyla ön-test ve son-test olarak uygulanmıştır. Bu iki deneysel gruptan birinde öğrenciler ontolojik kategori değiştirme eğitimi (OKDE) yaklaşımı ile eğitim görürken, diğer gruptaki öğrenciler bilişsel bağlantı kurma eğitimi (BBKE) yaklaşımı ile eğitim görmüştür. OKDE grubunda 9 öğrenci (kız=5, erkek=4), BBKE grubunda da yine 9 öğrenci (kız=4, erkek=5) bulunmaktadır. Ön -test sonucunda toplanan veriler, öğretimler öncesi grupların denkliğini ve hazır bulunuşluk durumlarını tespit etmek için betimsel olarak analiz edilmiştir. Öğrencilerin bu konuda sahip old u kla rı en yaygın alternatif kavramların “azalan akım modeli” ve “güç kaynağını sabit akım kaynağı kabul etme modeli” olduğu görülmüştür. Öğretim sonrası öğrencilerin k a vrams al anlama düzeylerine uygulamaların etkisi betimsel istatistik ve T testi teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçları, BBKE yaklaşımının özel yetenekli öğrencilerin elektrik konusunda sahip oldukları alternatif kavramları giderme ve kavramsal anlama düzey le rini arttırmada OKDE yaklaşımına göre bazı alternatif kavramlarda daha etkili olduğunu göstermektedir. BBKE yaklaşımının hangi alternatif kavramın değişiminde daha etkili olduğuna bakıldığında; “güç kaynağını sabit akım kaynağı kabul etme modeli” ve “ilkel kural modeli” olduğu görülmüştür. Diğer alternatif kavramların değişiminde her iki yaklaşımın aynı düzeyde etkili olduğu görülmüştür. Araştırmanın bulguları, a la n y a z ınd a bu konuda yapılan çalışmaların bulgularıyla karşılaştırılarak tartışılmış v e uy gu lama cı v e araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.