KOZANLI (GÖKGÖL) VE SAMSAM GÖLLERİ HAVZASI YAĞIŞ AKIŞ MODELLEMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Murat ÖNCÜ

Danışman: İBRAHİM GÜRER

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Konya Kapalı Havzası, kuraklık tehlikesi nedeniyle, su kaynaklarının etkin, verimli ve sürdürülebilir olarak yönetilmesi açısından önemli bir bölgedir. Bu çalışmada, Konya Kapalı Havzasının bir alt havzası olan Kozanlı (Gökgöl) ve Samsam Gölleri Havzasının, kuraklık analizleri sonrasında belirlenen kalibrasyon sürelerindeki eksik akım verilerinin tamamlanması amacıyla hidrografların benzeşimi üzerine çalışılmıştır. Yağışları akışa dönüştürmede kullanılan Identification of Unit Hydrographs and Component Flows From Rainfall, Evaporation and Streamflow Data (IHACRES) yağış-akış modelleme programı uygulanmıştır. IHACRES programı değişken olarak; günlük sıcaklık, yağış ve ölçülen akım değerlerine ihtiyaç duymaktadır. Modelleme yapılırken ihtiyaç duyulan havza alanı, raster verilerinin ARCGIS programının alt modülü olan ARCHYDRO programı ortamında sorgulanması sonucu belirlenmiştir. IHACRES'de kullanılan değişkenler ölçülen akım verileriyle modellenen akım verileri arasında en iyi uyumu verecek şekilde uyarlanmıştır. Benzeşim çalışmaları, havzaya ait kuraklık analizleri yapılması sonrasında belirlenen kalibrasyon dönemlerine göre yapılmıştır. Yapılan analizler sonucu benzeşim çalışmalarında beş durum ele alınmıştır. Bunlar, Durum 1a olarak kurak dönemi belirten (1989–1990) su yılları, Durum 1b olarak yağışlı dönemi belirten (1991) su yılı, Durum 1c olarak kurak dönemi belirten (1992–1993) su yılları, Durum 2 olarak yağışlı dönemi belirten (1994–1999) su yıllarını ve Durum 3 olarak kurak dönemi belirten (1999–2004) su yıllarıdır. Belirlenen durumlara göre IHACRES programı ile yapılan modelleme sonucunda benzeşim yapılan hidrograflar arasında genel olarak uyum gözlemlenmesine rağmen özellikle kurak dönemlerde uyumsuzluklar gözlenmiştir. IHACRES programının uygulanabilirliği ve program tarafından yapılan benzeşim çalışmalarının daha iyi sonuçlar vermesi için çeşitli önerilerde bulunulmuştur.