Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, ŞEHİR VE BÖLGE PLANLAMA ANA BİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: GİZEM DERİNCİ
Danışman: Burcu Halide Özüduru
Özet:
Alışveriş, antik kentlerden bugüne insanların şehirlerle temas ettiği ekonomik ve sosyal bir etkinliktir. Yüzyıllar içerisinde krizler ve şokların etkisiyle değişen tüketim davranışları tüketim mekanlarının ve perakende sektörünün değişmesine neden olmuştur. Bu çalışmada perakende sektöründeki değişimin kent merkezinde bulunan alışveriş caddelerinin dirençliliği üzerine etkisi incelenmiştir. Dirençlilik literatüründe evrimsel dirençlilik yaklaşımıyla ilişkilendirilen kentsel dirençlilik kavramında ele alınan alışveriş caddelerinin dirençliliğinin incelenmesi için ekonomik kriz ve COVID-19 pandemisi örnek krizler olarak belirlenmiştir. Çalışmanın yöntemi olarak, dirençlilik bağlamında, krizlerin insanların tüketim alışkanlıklarında meydana getirdiği değişimlerin kent merkezindeki alışveriş caddelerine etkisinin ne olduğunun anlaşılması için yarı yapılandırılmış derinlemesine görüşme ve yapılandırılmamış gözlem yöntemleri belirlenmiştir. Örnek alan olarak seçilen Ankara’da alışveriş caddelerinin gelişim sürecinde doğrudan ve dolaylı etkilere sahip çeşitli uygulayıcılar/aktörlerle; kent merkezi ve dışında yer seçmiş perakendeciler, yerel yönetimler, sivil toplum örgütleri ve bu konuda çalışmaları bulunan uzmanlar ile görüşmeler yapılarak krizler karşısında yaşanan değişime nasıl stratejiler geliştirdikleri üzerine incelemeler yapılmıştır. Ek olarak, Ankara Merkezi İş Alanı’nın en önemli ticaret alanı olan Kızılay’da farklı fiziksel çevre özelliklerine sahip alışveriş caddeleri seçilmiş; kullanıcı yoğunluğunun tespit edilmesi için yaya sayımı yapılmıştır. Buna göre alışveriş caddelerinde yaya hareketliliğinin önemli ölçüde azaldığı görülmüştür. Dirençliliği yüksek alışveriş caddeleri için kamusal alanlarda canlılığın sağlanması, kullanıcı yoğunluğunun arttırılması önemli stratejiler olduğu için bu ciddi değişim belirgin bir sonuçtur. Çalışmada kamu yararı gözeten, sosyal entegrasyon sağlayan ve önemli birer kamusal alan olan alışveriş caddelerinin krizler karşısında güçlü yönlerini sürdürmelerine olanak tanıyan kentsel strateji ve politikalar için bir çerçeve sunulmaktadır.
Anahtar Kelimeler : Dirençlilik, alışveriş caddeleri, tüketim mekanları,
kent merkezi, Ankara