Anasınıfı ve sınıf öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algı ve bilgi düzeyleriyle mesleki yeterliklerine ilişkin algı düzeylerinin karşılaştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Burcu Çabuk

Danışman: FATMA ALİSİNANOĞLU

Özet:

Araştırma, anasınıfı ve sınıf öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili bilgi düzeylerinin, mesleki yeterliklerine yönelik algı düzeylerinin ve bazı özelliklerinin [cinsiyet, kıdem, öğrenim durumu, sınıf düzeyi (anasınıfı, birinci - dördüncü sınıf), okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili ders ve seminer alma durumu], okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algılarını ne düzeyde açıkladıklarını belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma kapsamında, Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Yazmaya Hazırlık Etkinlikleriyle ilgili Algı Düzeyleri Ölçeği ve Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Yazmaya Hazırlık Etkinlikleriyle ilgili Bilgi Düzeyleri Ölçeğinin geliştirilmesi, Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Yeterliklerine yönelik Algı Düzeyleri Ölçeğinin Türkçe'ye uyarlanması ile, bu üç ölçeğin geçerlik ve güvenirlik çalışmalarının gerçekleştirilmesi de amaçlanmıştır. Araştırma, genel araştırma modellerinden biri olan, ilişkisel tarama modeli kullanılarak yapılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2012 - 2013 eğitim öğretim yılında Ankara ilinin Çankaya ilçesinde yer alan Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı resmi ilkokullarda görev yapan anasınıfı ve sınıf öğretmenleri (birinci - dördüncü sınıf) oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, tesadüfi örnekleme yöntemlerinden basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 141 anasınıfı öğretmeni ve 274 sınıf öğretmeni olmak üzere toplam 415 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma amacıyla geliştirilen Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Yazmaya Hazırlık Etkinlikleriyle ilgili Algı Düzeyleri Ölçeği ve Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Okuma Yazmaya Hazırlık Etkinlikleriyle ilgili Bilgi Düzeyleri Ölçeği ile araştırma amacıyla Türkçe'ye uyarlanan Anasınıfı ve Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Yeterliklerine yönelik Algı Düzeyleri Ölçeğinden yararlanılarak nicel veriler toplanmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, araştırmanın örnekleminde yer alan anasınıfı ve sınıf öğretmenlerinden elde edilen verilere ilişkin betimsel istatistikler hesaplanmıştır. Araştırmanın alt amaçları doğrultusunda, verilerin analizi gerçekleştirilmiş; öğretmenlerin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili bilgi düzeylerine, mesleki yeterliklerine yönelik algı düzeylerine ve bazı özelliklerine göre, okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algı düzeylerinin farklılaşıp farklılaşmadığının belirlenmesi amacıyla, ilişkisiz ölçümlerde t testi ve tek yönlü varyans analizi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, anasınıfı ve sınıf öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili bilgi düzeylerinin, mesleki yeterliklerine yönelik algı düzeylerinin ve bazı özelliklerinin, okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algılarını, ne düzeyde açıkladığının belirlenmesi amacıyla, aşamalı çoklu regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmanın bulguları, araştırmaya katılan hem anasınıfı öğretmenlerinin hem de sınıf öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algılarının ve mesleki yeterliklerine yönelik algılarının yüksek düzeylerde olduğunu, fakat okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili bilgi düzeylerinin yetersiz olduğunu göstermektedir. Ayrıca, anasınıfı ve sınıf öğretmenlerinin okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili algı düzeylerinin, okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili bilgi düzeyleri, mesleki yeterliklerine yönelik algı düzeyleri ve bazı özellikleri tarafından anlamlı bir şekilde açıklanmadığı görülmektedir. Araştırmanın bulguları ışığında, okuma yazmaya hazırlık etkinlikleriyle ilgili olarak öğretmen eğitimi verilen lisans programlarına, hizmet içi eğitim programlarına, ileride yapılabilecek bilimsel araştırmalara ve eğitim fakültelerinde görev yapan öğretim elemanlarına yönelik öneriler sunulmuştur.