Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2010
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Elif Gülçiçek Abbasoğlu Topa
Danışman: CANDAN ÖZOĞUL
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Fitoöstrojenler, bitki türlerinde bulunan ve östrojen benzeri etkiler gösteren bitkisel östrojenlerdir. Diyetsel fitoöstrojenlerin menopoz döneminde oluşan şikayetleri, hormona bağlı kanserleri ve birçok kronik hastalığı azaltmada yararlı etkileri olduğu gibi doza bağlı olarak olumsuz yan etkileri de olabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, diyetle alınan fitoöstrojenlerin doza bağlı olarak uterus endometriyumu üzerine olan etkilerini ince yapı düzeyinde incelemektir. Çalışmamızda denek olarak kullanılan farelere doğumdan sonraki 21. günden itibaren genistein ve daidzein içeren fitoöstrojen diyeti uygulandı. 3 gruba ayrılan denekler fitoöstrojen içermeyen Fito-0 diyeti, 500 μg/g fitoöstrojen içeren Fito-500 diyeti ve 1000 μg/g fitoöstrojen içeren Fito-1000 diyeti ile 6 hafta boyunca beslendiler. 63. günde cinsel olgunluklarını tamamlayan farelerin uterusları anestezi altındayken perfüzyonla tespit edildirler. Çıkarılan uterus doku örneklerinden elde edilen yarı ince kesitler ışık mikroskobunda, ince kesitler transmission, altın kaplı örnekler scanning elektron miroskobunda incelendiler. Fito-0 kontrol grubunda, endometriyumun normal yapıda olduğu ve az sayıda hücrede erken sekretuar evre bulgusu olan pinopod ve pinopod öncülü apikal şişkinliklerin olduğu gözlendi. Fito-500 grubunda ise apoptotik ve proapoptotik olduğu düşünülen az sayıda koyu boyanan hücreler gözlendi. Pinopodların sayıca arttığı ve endometrial hücrelerde mitokondriyal şişme ve krista kaybı oluştuğu gözlendi. Fito 1000 grubunda ise bağ dokuda ödematöz alanların varlığı tespit edildi. Diğer gruplarla karşılaştırıldığında yüzey epitel hücrelerinin hemen hepsinde pinopodların kaybolduğu ve yerlerinde apikal çöküntüler oluştuğu gözlendi. Bu grupta proapoptotik ve apoptotik hücre sayılarında belirgin artış saptandı Epitel hücrelerinde ultrastrüktürel dejenerasyonlar gözlendi. Sonuç olarak, yüksek dozda fitoöstrojenin uterus endometriyumunda dejeneratif etkilere neden olduğu ve endometriyumun geç sekretuar evreye daha erken girmesini sağlayarak fertiliteyi etkileyebileceği düşünülmüştür.