Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2013
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Züleyha Üçay Şentürk
Danışman: İSA ÖZKAN
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:Orta Asya'nın kadim halkı olan Kırgız Türkleri çok eski tarihlerden bugüne kadar birçok önemli siyasi, sosyal olay yaşamalarına rağmen milli kimliklerini, milli değerlerini, dini inançlarını eski dinin izlerinin kalıntılarıyla beraber korumuş, kuşaktan kuşağa aktarmayı başarmışlardır. Kırgız sahası kahramanlık destanları içinde "Canış Bayış Destanı" önemli bir yere sahiptir. Canış Bayış destanı Kırgız Türklerinin destan geleneklerine has unsurları yansıtmaktadır. Denilebilir ki Canış Bayış, Kırgızların birlik ve beraberliği yönünde mesajlar veren elbette tarihi yönleriyle gerçekleri de yansıtan bir özgürlük mücadelesidir. Tezde Canış Bayış destanının Moldobasan Musulmankulov varyantı hakkında bilgi verip Kırgız destancılık geleneği içerisindeki yeri ile ilgili tespitler yapıldıktan sonra eserin poetik yapısı incelenmiş ve bu konuda aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır: 1. Eser genel itibarıyla manzum olmakla birlikte, olaylar nesirle oluşturulan kısımlarla birbirine bağlanmıştır. 2. Destanın dil bakımından sözlü geleneğin dil özelliklerini bütünüyle taşıdığı görülmektedir. Destanın dilinin gayet sade olması bunun bir sonucudur. 3. Destanda kompozisyon kurgusu gayet sağlamdır. Bu kurgu, destandaki epizot ve motiflerin birbirine sebep-sonuç ilişkisi ile örülmesiyle oluşturulmuştur. Destanda her olayın ve motifin, kompozisyon yapısı içerisinde bir fonksiyon üstlendiği görülmektedir. 4. Anlatıcının destanda oluşturduğu tipler kahramanlık destanlarındaki tiplere uygundur. Destanda genel olarak savaşlarda kahramanın aklını kullanması ve farklı stratejiler uygulayarak, bazen savaş hilelerine başvurarak düşmana galip gelmesi bu epizotları tarihi kahramanlık destanlarına yaklaştırmaktadır.