Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının ilköğretim ikinci kademe sosyal bilgiler derslerindeki demokrasi konularına yönelik görüşleri: Gazi Üniversitesi örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2012

Öğrenci: ÇİĞDEM KOZANER

Danışman: CENGİZ DÖNMEZ

Özet:

Demokrasi, her insanın yaşama, hür ve mutlu olma hakkını koruyan, insanlık hedeflerine varmada bir amaçtır. Demokrasi, eşitlik, özgürlük, insan haklarına saygı, milli egemenlik, çoğulculuk ve katılımcılık ilkelerini içerir. Sosyal Bilgiler derslerindeki demokrasi konuları, bu ilkelerin öğretimini, öğrencilere sosyal katılım becerisini kazandırmayı, sosyal sorunlara bakış açısını geliştirmeyi ve bireylerin hak ve sorumluluklarının farkına varmalarını hedefler. Dolayısıyla Sosyal Bilgiler öğretmen adaylarının bu konuya bakış açıları önemlidir. Bu araştırmada, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının İlköğretim ikinci kademe Sosyal Bilgiler derslerindeki demokrasi konularına yönelik görüşleri nelerdir? Sorusuna cevap aranmıştır. Araştırmada cinsiyet, sınıf düzeyi, öğretim türü, mezun olunan ortaöğretim kurumu, aile yerleşim yeri, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi ve aile aylık gelir düzeyi olmak üzere sekiz bağımsız değişken çerçevesinde öğretmen adaylarının görüşlerinde anlamlı farklılık olup olmadığına bakılmıştır. Bu çalışma, Betimsel desenli bir araştırma olup, toplam sekiz adet bağımsız değişkenle 33 adet ifadeden oluşan Anket Formu ile veriler toplanmıştır. Anket ifadeleri, öğretim programına, ders kitabına ve öğretmen rollerine yönelik ifadeler olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Verilerin analizi için SPSS 17.0 (Statistical Parckages for Social Sciences) paket programı kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler öğretmenliği bölümünde okuyan öğretmen adayları oluşturmaktadır. Örneklemi ise, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sosyal Bilgiler öğretmenliği bölümündeki üçüncü ve dördüncü sınıftaki öğretmen adayları oluşturmaktadır. Toplam 290 öğretmen adayına anket uygulanmıştır. Sonuç olarak, verilerin analiz yapıldıktan sonra öğretmen adaylarının demokrasi konularını içeren öğretim programına ilişkin görüşlerinde cinsiyetlerine göre, öğretmen rollerine ilişkin görüşlerinde; öğretmen adaylarının cinsiyetlerine ve mezun oldukları ortaöğretim kurumuna göre; öğretmen adaylarının demokrasi konularını içeren ders kitaplarına yönelik görüşlerinde ise öğretim türüne göre anlamlı farklar bulunmuştur. Diğer bağımsız değişkenlerde, öğretmen adaylarının öğretim programına, ders kitabına ve öğretmen rollerine yönelik görüşlerinde anlamlı bir fark bulunamamıştır. Araştırmanın sonunda, bu bulguların sonuçları yorumlanarak, demokrasi konularına yönelik öneriler geliştirilmiştir.