Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Eda IŞIR
Danışman: Yusuf Uyar
Özet:
Bu araştırmada Türkçe derslerinde kullanılan okuduğunu anlama sorularıyla öğrenciler tarafından üretilen soruların düzey açısından karşılaştırmalı olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Türkçe ders kitaplarında yer alan metin altı soruları, öğretmenlerin sınıf içi ve metne dayalı ürettikleri sorular ve öğrenciler tarafından üretilen sorular nitel araştırma yöntemlerinden çoklu durum çalışmasından yararlanarak incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 17 Türkçe öğretmeni ve 7. sınıf seviyesinde öğrenim gören 197 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada ayrıca Millî Eğitim Bakanlığı tarafından 2021-2022 eğitim-öğretim yılında 7. sınıf seviyesinde okutulmak üzere hazırlanan üç farklı ders kitabındaki toplam 388 metin altı sorusu incelemeye tabi tutulmuştur. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Toplama Formu, Öğretmen Dönem İçi Soru Toplama Formu, Öğretmen Soru Toplama Formu ve Öğrenci Soru Toplama Formu aracılığıyla elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerisinde ders kitaplarında yer alan sorular doküman analizi, öğretmen ve öğrenciler tarafından üretilen sorular ise içerik analizinden yararlanılarak incelenmiştir. Araştırma sonucunda ders kitaplarının kendi içerisinde ve birbirleri arasında düzey açısından dengeli bir dağılım göstermediği, soruların ağırlıklı olarak temel düzeyde yer aldığı tespit edilmiştir. Benzer sonuçlar öğretmenlerin ders sırasında sordukları ve metne dayalı ürettikleri sorularda da elde edilmekle birlikte öğretmenlerin metne dayalı ürettikleri soruların ders sırasında ürettikleri sorulardan daha üst düzeyde olduğu görülmüştür. Öğrenciler tarafından üretilen sorular ise ders kitaplarında yer alan metin altı sorulara ve öğretmen sorularına göre daha fazla temel düzeyde yer almış, üst düzey düşünmeye yönelik üretilen soruların oldukça sınırlı olduğu görülmüştür. Araştırma verileri karşılaştırmalı olarak incelendiğinde ders kitaplarındaki metin altı sorular ve öğretmenlerin sınıf içinde sorduğu sorularla öğrenciler tarafından üretilen sorular arasında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Öğretmenlerin metne dayalı ürettikleri sorularla öğrencilerin metne yönelik ürettikleri sorular arasında anlamlı bir farklılık bulunurken öğretmenlerin sınıf içerisinde sordukları soruları sorularla öğrencilerin metne yönelik ürettikleri sorular arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Sonuç olarak ders kitaplarındaki metin altı soruları, öğretmenlerin sınıf içinde üretip kullandıkları sorular ve öğrencilerin ürettikleri sorular arasında düzey açısından bir benzerlik ve uyumun olduğu tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Üst düzey düşünme becerileri, soru sorma becerisi, ders kitapları, öğretmen soruları, öğrenci soruları