Entegre çok kriterli karar verme yöntemleri ile stratejik ürün için tedarikçi seçimi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Merve DAĞLI

Danışman: Murat Arıkan

Özet:

Günümüzdeki hızlı teknolojik gelişmeler ve küreselleşme ile rekabet artmıştır. Bu da işletmeleri daha kaliteli, daha düşük maliyetli ve zamanında ürün/hizmet üretmeye zorlamaktadır. Bu kapsamda tedarikçi performanslarının değerlendirilerek en uygun tedarikçinin seçilmesi önemli bir problem haline gelmiştir. Artan rekabet ve gelişen teknoloji ile beraber tedarikçi alternatiflerinin fazlalığı ve değerlendirme kriterlerinin çeşitlenmesi nedeniyle işletmeler, tedarikçi seçimi için geleneksel yöntemler yerine çok kriterli karar verme tekniklerini tercih etmektedir. Bu çalışmada savunma sanayi alanında faaliyet gösteren bir firmada, stratejik ürün için tedarikçi seçim problemi ele alınmış ve problemin çözümü için çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP ve TOPSIS metotları entegre olarak kullanılmıştır. Çalışmayı literatürde yer alan diğer çalışmalardan farklı kılan özellik, değerlendirme kriterleri içerisinde risk yönetimi ve yerlilik gereksinimi kısıtlarını ele alarak, üst yönetimin karar vermesini kolaylaştıracak bir karar destek mekanizması oluşturmasıdır. Çalışmada işletme için mevcut olan tedarikçi seçim problemine yönelik yukarıda verilen entegre ÇKKV yöntemleri kullanılarak öncelikle modelleme işlemi yapılmıştır. Akabinde sistemin sürekliliğini sağlamak amacı ile VBA programlama dili kullanılarak Excel tabanlı bir karar destek sistemi geliştirilmiş ve bu sistem ile değişen şartlar altında yöneticiler için hızlı ve etkin bir karar verme süreci oluşturulması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler : Tedarikçi seçimi, çok kriterli karar verme, AHP, TOPSIS, risk yönetimi