Türkiye'de yayılış gösteren Tomares türleri üzerinde sistematik araştırmalar

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Fatma YILDIZ

Danışman: Selma Çalışkan

Özet:

Bu araştırmanın amacı, taksonomik açıdan sorunlu olan ve son yıllarda üzerinde detaylı moleküler ve morfolojik çalışmalar yapılan Tomares cinsinin Türkiye’de yayılış gösteren türlerine ait örnekleri inceleyerek sistematiğine katkı sağlamaktır. Bu amaçla Tomares nogelii Herrich-Schäfer, 1851, Tomares nesimachus Oberthür, 1894, Tomares dobrogensis Caradja, 1895 ve Tomares romanovi Christoph, 1882, Tomares callimachus Eversmann, 1848 ve Tomares desinens Nekrutenko & Effendi, 1980 türlerinin detaylı baş, thoraks ve abdomen morfolojileri ile boyun iskelet elemanları çalışılmış ve karşılaştırılmıştır. Bu çalışma türlerin boyun iskelet elemanlarının değerlendirildiği ilk çalışmadır. Çalışmada kelebek türlerinin ve larva besin bitkilerinin yayılış haritaları da Quiz programı kullanılarak hazırlanmıştır. Elde edilen morfolojik ve ekolojik sonuçlar Tomares nogelii ve Tomares nesimachus türleri arasındaki benzerliğin moleküler çalışma sonuçlarını destekler niteliktedir. Tomares dobrogensis türünün anten segment sayısı ve özellikle boyun iskelet elemanlarının morfolojisi ile diğerlerinden farklı olduğu sonucuna varılmıştır. Hazırlanan haritalarda kelebeklerin yayılışının, larva besin bitkisi yayılışı ile örtüşmediği tespit edilmiştir. Tomares cinsi türlerinin problemlerine çözüm olabilecek bilimsel verilere katkı sağlamak için farklı lokalitelerden toplanmış örneklerle SEM çalışmalarının yapılması önerilmektedir.