Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON ANABİLİM DALI, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ERDEM DEMİR
Danışman: Nevin Aysel Güzel
Özet:
Amaç: Ön çapraz bağ (ÖÇB) tamiri yapılan olguların cerrahi geçiren ekstremitesi ile cerrahi
geçirmeyen ekstremitesini ve sağlıklı bireylerin dominant ekstremitesini yürüme ve squat esnasında
fonksiyonel açıdan karşılaştırmaktır. Çalışmaya hamstring tendon grefti kullanılarak ortalama 36
(12-60) ay önce ÖÇB tamiri yapılan 25 olgu ve 23 sağlıklı kontrol alındı. Olguların her iki
ekstremite Semitendinosus (ST), Biceps Femoris (BF) ve Rectus Femoris (RF) yüzeyel
elektromyografi (YEMG) değerlendirmeleri BTS Bioengineering Free EMG 100 RT cihazı ile
yapıldı. Olguların yürüme ve squat aktiviteleri esnasındaki kassal aktivasyon yüzdeleri
değerlendirildi. Yürüme aktivitesi esnasında yürüme fazlarını belirleyebilmek amacıyla olguların
L5 vertebra seviyelerine yine BTS Bioengineering firmasına ait olan G-walk cihazı yerleştirildi.
Cerrahi geçiren ve cerrahi geçirmeyen ekstremite karşılaştırıldığında yürümenin duruş/sallanma
fazlarında BF (p=0,001/0,014) ve ST (p=0,009/0,018) kassal aktivasyonlarının cerrahi geçiren
ekstremitede daha yüksek olduğu görüldü. RF kassal aktivasyonu ise hem sallanma (p=0,247) hem de duruş
(p=0,242) fazında benzer bulundu. Squat esnasında ST (p=0,010) kassal aktivasyonu cerrahi geçiren tarafta daha
yüksek iken, BF (p=0,128), RF (p=0,160) ise benzer bulundu. Cerrahi geçiren taraf ile kontrol grubu
karşılaştırıldığında, yürümenin duruş fazında, BF (p=0,006) ve ST (p=0,021) kassal aktivasyonları, cerrahi geçiren
tarafta daha yüksek iken, RF kassal aktivasyonları benzer bulundu (p=0,348). Yürümenin sallanma fazında ise BF
(p=0,002) kassal aktivasyonu, cerrahi geçiren tarafta yüksek bulunurken, ST (p=0,194) ve RF (p=0,306) kassal
aktivasyonları benzer bulundu. Squat esnasındaki kassal aktivasyonlara bakıldığında da BF (p=0,002) ve ST
(p=0,016) kassal aktivasyonları cerrahi geçiren tarafta daha yüksek bulunurken, RF (p=0,798) kassal
aktivasyonlarının ise benzer olduğu görüldü. Bu sonuçlara göre, operasyonun üzerinden ortalama 36 (12-60)
ay geçmesine rağmen kassal aktivasyon farklılıklarının devam etmesini, büyük ölçüde, ÖÇB
yaralanması sonucu geliştirilen adaptasyon mekanizmalarının devamına bağlamaktayız.
Rehabilitasyon programlarında diz çevresi kaslara uygulanan kuvvetlendirme programlarının yanı
sıra, motor öğrenme programları ile kazanımların günlük yaşamdaki fonksiyonel aktivitelere
yansımasının sağlanması üzerinde de durulmasının, dizin değişen kinetik dengesinin ve
kinematiğinin yaralanma öncesindeki düzeye yakınlaşmasında önemli olduğu görüşündeyiz.
Anahtar Kelimeler : Ön Çapraz Bağ Tamiri, EMG, Kassal Aktivasyon, Yürüme,
Squat, G-Walk