Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2018
Öğrenci: MUHAMMET EMİN ÖZÇELİK
Danışman: GÜRAY KIRPIK
Özet:Bugün, başta Gagauziya (Gagauz Yeri Özerk Bölgesi-Moldova) olmak üzere Moldova, Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Yunanistan, Türkiye, Kazakistan, Özbekistan hatta Brezilya'da yaşayan, Gagauz olarak bilinen bir Türk milleti bulunmaktadır. Gagauzlar, Hristiyanlığın Ortodoks mezhebine mensup olup, anadil olarak Anadolu Türkçesine çok yakın bir Türkçe konuşmaktadırlar. Vaktiyle onların, Osmanlı Devleti tarafından asimile edilerek Türkçe konuşmaya zorlanan Bulgar ya da Rum oldukları iddia edilmişse de bugün Gagauzların Türk oldukları kesinlik kazanmıştır. Ancak Gagauz isminin nereden geldiği ve Gagauzların hangi Türk boyuna mensup oldukları bugün hala tartışma konusudur. Gagauzların, IX-XI. yüzyıllarda Karadeniz'in kuzeyinden gelen Peçenek, Uz (Oğuz), Kuman (Kıpçak) Türk boylarının ahfadı ya da 1261 yılında, Moğolların baskısıyla tahtını terk ederek, Bizans'a sığınan Anadolu Selçuklu Sultanı II. İzzeddin Keykâvus'u takiben Dobruca'ya yerleştirilen Türkmenlerin ahfadı olduğu iddia edilmektedir. Gagauz isminin nereden geldiği konusundaysa pek çok farklı iddia ve yorumlarda bulunulmuştur. Genel kanı Gagauz isminin Gaga ve Uz eklerinden oluşmuş olduğudur ki kelimenin birinci kısmı olan Gaga/Gag değişik şekil ve telaffuzlarla birçok farklı anlamlara gelmekte, kelimenin ikinci kısmı olan Uz ise Oğuzları ifade etmekte ve Gagauz ismi Oğuzlarda bir boy ya da topluluğun adı veya unvanını ifade etmektedir. Bu bakımdan Gagauz isminin Gök Oğuz'dan geldiği görüşü ön plana çıkmaktadır. Ancak son yapılan araştırmalar neticesinde Gagauz isminin Anadolu Selçuklu Sultanı II. İzzeddin Keykâvus'tan geldiği görüşü ağırlık kazanmaktadır.