Bakım planlamasında kullanılan makine öğrenme yöntemlerinin çok kriterli karar verme ile analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: GÖZDE NUR CALAYIR

Danışman: Mehmet Kabak

Özet:

Bakım, bir işletmede kurulan düzenli çalışmanın aralıksız olarak sürdürülebilmesi için gerekli olan faaliyettir. Bakım önceden sadece üretim alanlarında makinelerde olması gerekli fiziksel faaliyet olarak düşünülürken, günümüzde ise buna ilave olarak çalışılan alanın gelir ve giderlerine önemli ölçüde etkisi olan kritik bir işletme fonksiyonu olarak nitelendirilmektedir. Gelişen ve değişen teknolojide savunma sanayisinde faaliyet gösteren kuruluşlarda meydana gelen arızaların önüne geçebilmek için bakım planlama çalışması yapılması gerekmektedir. 1950 yılından itibaren bakım planlaması tahmin çalışmalarında yapay zekâ yöntemlerinden makine öğrenmesi teknikleri kullanılmaktadır. Makine öğrenmesi, makinelerin durumlar karşısında kendini eğiterek ve öğreterek daha iyi kararlar ya da tahminler verebilmesini sağlayan algoritmaların geliştirilmesidir. Bakım planlaması öncesinde oluşan arıza kuruluşlarda itibar kaybı gibi manevi, sevkiyat gecikmesi gibi maddi kayıplara neden olabilir. Savunma sanayi firmasında yapılan bu çalışmada, bakım takvim planlamalarını belirlemek, arızaları önceden tahmin etmek, üretimde duruşu ve maliyet kaybını en aza indirgemek ya da tamamen ortadan kaldırmak hedeflenmiştir. Bu süreçte savunma sanayi firmasında sürdürülebilir bir sistem kurulması için toplanan veriler Python programlama dili kullanılarak denetimli makine öğrenmesi tekniklerine uyarlanmıştır. Bu makine öğrenmesi yöntemlerinin tahmini için sensörden alınan fiziksel etken verileri kullanılmıştır. Sıcaklık, basınç ve nem olan bu verilerin arızaya geçme süresi ile arasındaki ilişki korelasyon analizi ile belirlenmiştir. Lineer regresyon, polinomal lojistik regresyon ve destek vektör sistemleri denetimli makine öğrenmesi teknikleri olarak kullanılmıştır. Bu yöntemlerin sıralaması çok kriterli karar verme tekniklerinden AHP ile belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler : Makine öğrenmesi, Kestirimci bakım, Bakım planlaması, AHP