Ortaokul 8. Sınıf Öğrencilerinin Okuma Alışkanlığının Oluşmasında Etkili Olan Faktörlere İlişkin Görüşleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gamze MUT

Danışman: YÜCEL GELİŞLİ

Özet:

İletişim kurma becerilerinin her geçen gün daha bir önem kazandığı günümüz dünyasında okuma eylemi ve bu eylemin süreklilik kazanmasıyla oluşan okuma alışkanlığı, toplumsal kalkınma ve bireysel gelişimin anahtarı olma özelliğini geçmişten günümüze korumaktadır. Bu özelliği ile de pek çok araştırmaya konu olmuş ve olmaya devam etmektedir. Okuyan, anlayan, okuduklarını yorumlayan ve sorgulayan nesiller yetiştirmek toplumun tüm fertlerinin sorumluluğundadır ve bu hedef, yine tüm toplumsal kurumların işbirliği içerisinde ve gereken gayreti göstermesiyle gerçekleşecektir. Bu çalışmada ortaokul 8.sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlığının oluşmasında etkili olan faktörlere ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma, nitel araştırma modellerinden olgubilim ile desenlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2018-2019 eğitim-öğretim yılı Kilis ili Merkez ilçesinde bulunan Abdurrahman İyigün Ortaokulu, Cumhuriyet Ortaokulu, Süleyman Demirel Ortaokulu ve TOKİ Ortaokulunda öğrenim gören toplamda 40 8. sınıf öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma verileri, araştırmacının kendisi tarafından yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle toplanmıştır. Görüşmede öğrencilere okuma alışkanlığının oluşmasında etkisi olduğu belirlenen çeşitli faktörlerin nasıl bir rolü olduğu sorulmuş ve elde edilen araştırma verileri, nitel veri analizi yöntemlerinden betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Öğrencilerin görüşleri “birey, aile, arkadaş, öğretmen, Türkçe dersi ve medya” temaları altında toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda öğrencilerde kitap okuma alışkanlığının oluşmasında bireyle ilgili olarak merak duygusunun, okumaya ilgi duymanın ve kitap okumayı sevmenin; arkadaşlarla ilgili olarak arkadaşların okuma vi konusunda birbirlerine örnek olmalarının, kitap önerisinde bulunmalarının, okudukları kitapları birbirlerine anlatarak kitap değişiminde bulunmalarının; aile bireyleri ile ilgili olarak aile bireylerinin okuma konusunda çocuklarına örnek olmalarının, çocuklarıyla beraber kitap okumalarının, onlara kitap almalarının, evde bir kitaplık bulundurarak onları kütüphaneye götürmelerinin; öğretmenlerle ilgili olarak öğretmenlerin öğrencilerine okuma konusunda örnek olmalarının, onları kitaplarla tanıştırmalarının, kitaplara yönlendirerek kitap önerilerinde bulunmalarının; Türkçe dersiyle ilgili olarak ders kitaplarının okumaya merak uyandırıcı metinlerden oluşmasının, derslerde okuma saatlerinin düzenlenmesinin; medya ile ilgili olarak medyada okumaya karşı istek ve merak uyandırıcı, öğrencilerin ilgisini çekici materyal ve etkinliklere yer verilmesinin etkili olduğu sonuçlarına ulaşılmış ve bu sonuçlara dayanılarak birtakım öneriler sunulmuştur.