Sosyal bilgiler 6. sınıf tarih konularının öğretilmesinde senaryo tabanlı öğrenme yönteminin öğrencilerin akademik başarısına etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, TÜRKÇE VE SOSYAL BİLİMLER EĞİTİMİ ANABİLİM DALI, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: PELİN DÖNMEZ

Danışman: Cengiz Dönmez

Özet:

“Dijital çağ” olarak da adlandırılan 21. yüzyılın çocukları doğdukları andan itibaren çok cazip materyallerle donanmış durumdadır. Bu çocukları bir sınıfa doldurup uzun uzun bilgi aktarımının yapıldığı tek düze derslere maruz bırakmak, onları okuldan ve derslerden uzaklaştırabilir. Okullar öğrencileri geleceğe hazırlarken onların mevcut durumları göz önünde bulundurmalıdır. Öğrencileri merkeze alan, aktif hale getiren, sosyal bir ortamda akranlarıyla işbirliği içinde çalıştıran, hayal güçlerini kullanarak faaliyetler yapmalarını ve yeni ürünler ortaya koymalarını sağlayan etkinlikler her türlü cazibenin önüne geçebilecektir. İşte Senaryo Tabanlı Öğretim Yöntemi (STÖ) böyle bir potansiyeli barındırmaktadır.

Sosyal Bilgiler derslerinin içinde çoğunlukla en fazla yeri işgal eden ve bu derslerin başlıca konusunu oluşturan tarih konularının öğretiminin geleneksel tarzda sürdürülmesi her geçen gün zorlaşmaktadır. Kaldı ki geleneksel tarzda tarih öğretimi kalıcılık ve kullanılabilirlik açısından çok sorunludur. STÖ tarih konularının ezbercilik ve sıkıcılıktan kurtularak cazip bir ders halinde gelmesinde etkili olarak kullanılabilir. STÖ tarih konularının öğretimi için çok etkili yollar sunduğu gibi, tarih de barındırdığı zengin içeriklerle öğrencilerin ilgisini çekebilecek çok güzel senaryoların kurgulanmasına fırsat vermektedir. Tarih dersinin içeriği pek çok öğrenci tarafından yalnız sınavlarda gelecek soruları yanıtlamaya yarayan bilgiler olarak görülebilmektedir. Tarih konularının öğrenciler tarafından farklı senaryolar şeklinde kurgulanıp sahnelenmesi, onların sınavlarda gelecek soruları yanıtlamanın çok ötesinde, öğrencilerin yaşamlarına anlam katan bilgi hazineleri olarak görülmesini sağlayabilecektir.

STÖ, başka bir şekilde oldukça güç olan bir tarzda, tarih konularının öğretiminde öğrencilere yaparak yaşayarak öğrenme fırsatı sunmaktadır. Öğrenciler tarihi olaylar, tarihi karakterler ve benzerlerine yönelik senaryolar üretmeleri, sonrasında bunu canlandırmaları ve devamında yaptıkları değerlendirmeler sayesinde öğrenmelerin çok daha etkili hale

vi

getirebilecektir. Geçmişi bir senaryo kapsamında ele almak, onu canlandırmak ya da canlandıran arkadaşlarını izlemek tarihin ve geçmişte yaşamanın nasıl bir şey olduğuna dair öğrencilerin zihinlerinde daha etkili fikirler oluşturabilecektir. Bu sayede öğrenciler geçmiş olayları ve insanları daha iyi anlayabilecek ve onlarla güçlü empatiler kurabilecektir. Dolayısıyla tarih konularının öğretimi ile öğrencilere kazandırılmak istenen pek çok bilgi ve beceri STÖ sayesinde oldukça etkili ve kalıcı bir şekilde öğrencilere kazandırılabilecektir.

Sosyal Bilgilerin disiplinler arası yapısı, tarihsel konularda hazırlanacak senaryoların diğer alanlara ait bilgi ve uygulamalarla da zenginleştirilmesini sağlayabilir. Bu sayede tarih konuları, tek bir alana ait soyutlanmış bilgiler olarak değil, gerçek yaşamda öğrencilerin karşısında çıktığı gibi diğer alanlarla iç içe geçmiş bir tarzda ele alınabilir. Yine bu sayede öğrencilerin öğrenmeleri gerçek yaşama daha uygun ve daha işlevsel hale gelecektir. Bu bağlamda, Sosyal Bilgiler dersi kapsamındaki tarih konuları STÖ ile işlenmesi durumunda daha etkili olacaktır. Bu araştırma kapsamında yürütülen çalışmaların yanında alan yazında var olan araştırmalar da STÖ’nün öğrencilerin derse karşı tutumunu ve akademik başarısını olumlu yönde etkilediğini ortaya koymaktadır.