Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Öğrenci: MUSTAFA SAİD KIYMAZ
Danışman: MUAMMER NURLU
Özet:Bu araştırmanın amacı, 2011-2012 yıllarında yayımlanan dört adet çocuk dergisindeki edebî nitelik taşıyan metinler ile diğer metinleri tespit etmek ve bu metinlerin, genç okurlar açısından çocuk edebiyatına ve Türkçe öğretimine sağladığı katkıları araştırmaktır. Araştırmanın evrenini 2011-2012 yılları arasında yayımlanan çocuk dergileri oluşturmaktadır. Bu araştırmada evrendeki tüm dergilere ulaşmanın ve bu dergileri incelemenin zorluğu dikkate alınarak evrenden örneklem alma yoluna gidilmiştir. Çalışma, herhangi bir derginin eki olmayan ve müstakil olarak yayımlanan dört çocuk dergisi ile sınırlandırılmıştır. Örneklem olarak seçilen bu dergiler: Türkiye Çocuk, Diyanet Çocuk, Gonca ve TRT Çocuk dergileridir. Araştırma dört ana bölümden oluşmaktadır. Araştırmanın Giriş bölümünde Problem Durumu başlığı altında Türkçe öğretiminin tarihi süreç içinde izlediği yola temas edilmiş, Araştırmanın Amacı, Önemi, Sınırlılıklar ve Tanımlar başlıklarına yer verilmiştir. İkinci ana bölüm olan Kavramsal Çerçeve başlığı üç alt başlık halinde ele alınmıştır. Dünyadaki süreli çocuk yayınlarını konu alan alt başlıkta Avrupa'da başlayan çocuk dergiciliğinin ilk örnekleri üzerinde durulmuş, bu dergilerin içerik ve amaçlarından bahsedilmiştir. Türkiye'de yayımlanan eski harfli süreli çocuk yayınlarına değinilen başlıkta ilk çocuk dergimiz Mümeyyiz (1869)'den itibaren Harf Devrimi'ne kadar olan sürede tespit edilen dergiler listelenmiş, çeşitli özellikleri dolayısıyla ön plana çıkan dergiler hakkında bilgiler verilmiş, siyasal ve sosyal hayatın çocuk dergileri üzerindeki etkilerinden bahsedilmiştir. Türkiye'de 1928'den itibaren vi yayımlanan süreli çocuk yayınlarını ele alan üçüncü alt başlıkta, konu hakkında yapılan tezler, makaleler araştırılmış çeşitli kütüphane ve sahaflar taranıp elde edilen malzemelerle zenginleştirilerek çocuk dergiciliğinin 2010'lu yıllara kadar olan serüveni ana hatlarıyla aktarılmaya çalışılmıştır. Üçüncü bölümde çalışmanın yöntemi üzerinde durulmuştur. Asıl ve son bölüm olan dördüncü bölümde her dergi için birer başlık açılmış ve dergiler bu başlıklar altında incelenmiştir. İlk olarak Genel Tanıtım başlığı altında derginin künyesi, ortaya çıkış amacı ve derginin içeriğine ilişkin bilgiler verilmiştir. İncelenen derginin içeriği ile ilgili bazı rakamsal veriler paylaşılmıştır. Dergideki edebî metinlerin, eğlendirmeye yönelik sayfaların, bilgi verici metinlerin yüzde olarak oranları gösterilmiştir. Daha sonra İşlenen Konular ve Eğitsel Unsurlar alt başlığında, Bilgilendirme, Değer Kazandırma ve Eğlendirme alt başlıkları oluşturulmuştur. Edebî Türler adlı alt başlıkta, dergide bulunan edebî türler için ayrı ayrı başlıklar oluşturulmuş ve bu kapsama giren metinler inceleme konusu yapılmıştır. Çocuklar için kaleme alınan metinlerde olması gereken unsurların değerlendirildiği bu başlıklarda, çocuk seviyesi için mahzurlu olan kısımlar, şiddet öğesi, tutarsızlık örnekleri, aşırı öğreticilik gibi unsurlar üzerinde durulmuştur. Son alt başlık Türkçe Öğretimine Katkı Sunan Unsurlar adını taşımaktadır. Bu alt başlıkta, dergiden dergiye değişmekle birlikte, içerikte yer alan ve doğrudan veya dolaylı olarak Türkçe öğretimine katkı sunan bölüm ya da sayfalar incelenmiştir. Çalışmanın sonunda, incelenen dergilerin içeriğinde edebî türlerin düşük bir oranda yer bulduğu tespit edilmiştir. Edebî metinler arasında niteliksiz olanlarına kıyasla genelinin çocuk edebiyatı ilkeleri açısından başarılı olduğu görülmüştür. Dergilerde yer alan değerler eğitimi ile ilgili unsurlar, dergilerin mensup oldukları kurum ve kuruluşların düşünce yapılarıyla birebir örtüştükleri tespit edilmiştir