Silah sistemlerinde kullanılan dişli çarklarda boşluk alma sistemi tasarımı ve iyileştirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BUĞRA ÖLÇER

Danışman: RAHMİ ÜNAL

Özet:

Engebeli arazilerin oluşturduğu titreşim ve hareketleri kontrol ederek silah namlusunun istenen yönde sabit tutulması için yükseliş ekseni dişli çarkının boşluksuz olması önemli bir unsurdur. Sabit eksen mesafesine sahip dişli çiftlerinde imalat toleransları nedeniyle, çalışma esnasında diş boşluğu değeri sürekli olarak değişmektedir. Tahrik eden dişlinin hareket yönünün sıklıkla yön değiştirdiği mühendislik uygulamalarında bu boşluğun en aza indirilmesi, hatta ortadan kaldırılması kontrolcü performansı açısından önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, çalışma bölgesine özel diş boşluğu alma mekanizması geliştirilmiş, testleri yapılmış ve kalifiye bir sistem olarak ele alınmıştır. Silah sistemi ve dişli çifti zeminden gelen bozucu etkilerle birlikte modellenmiş, diş boşluğu alma mekanizması bu sisteme entegre edilmiştir. Giriş dişlisi tahrik edilirken verilecek torklar geri besleme kullanılarak hesaplanmış ve silah sisteminin yükseliş ekseninde kullanılan diş boşluğu alma mekanizması dişli çifti modeline entegre edilerek mekanizmanın dinamik performansa etkisi incelenmiş, oluşturulan bu dinamik analiz modeliyle mekanizma iyileştirilmiş ve boşluk alma mekanizmasının en uygun tasarıma ulaşmasının sağlanması hedeflenmiştir. Ayrıca iyileştirilmiş mekanik sistemin, kule atış testleri ile çalışma performansı incelenmiştir. Silah sistemiyle yapılan atış testleri sonuçları boşluksuz olarak çalışan bir dişli çark mekanizmasının atış isabet oranı açısından ne kadar önemli olduğunu göstermiştir. Sonuç olarak yapılan iyileştirmeler neticesinde atış performansı iyileştirilmiştir.