BİYOMİMETİK YAKLAŞIMLAR BAĞLAMINDA GÜNÜMÜZDE YAPI MALZEMESİ KULLANIM ÖLÇÜTLERİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SILA YILDIRIM

Danışman: FİGEN BEYHAN

Özet:

Çevresel sorunlar, ekonomik ve sosyal gereklilikler günümüzde mühendislik ve yapı tasarımı alanlarını etkilemekte, yapı malzemelerinden mekanik dayanım, termofiziksel ve optik özelliklerden daha fazlasının talep edilmesine neden olmaktadır. Bu bağlamda çok işlevli, fiziksel ve kimyasal dayanımı yüksek, uyaranlara duyarlı malzeme özelliklerine sahip olmak, birçok uygulama için önemli bir konu haline gelmiştir. Bu gereksinimleri yerine getirmek için yenilikçi çözüm yolları araştırılmaktadır. Bu yenilikçi yaklaşımlardan biri, insan ve yapılı çevre sorunlarına çözüm üretmek için doğadan ilham alan biyomimetik tasarım yaklaşımıdır. Yapı malzemeleri için sürekli artan gereksinimlerin çoğu, doğanın malzemeleri tarafından karşılanabilmektedir ve doğa farklı fonksiyonlara sahip, gelişmiş performans gösteren yeni yapı malzemeleri için yararlanılabilecek potansiyeller sunmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın temel amacı, biyomimetik tasarım yaklaşımının; yapı malzemesinin tasarım ve üretim süreçlerinde izlenmesiyle, biyomimetik yapı malzemelerinin, yapı malzemesi kullanım ölçütleri kapsamında çevresel girdi çıktılarından, bina ömrüne, tasarıma sağladığı esneklikten, kullanıcı konforuna kadar yaptığı etkileri ve yaygın olarak kullanılan yapı malzemeleri için biyomimetik yaklaşımların çözüm olma potansiyellerini araştırmaktır. Bu amaçla; biyomimetik yapı malzemeleri için ele alınan problemler ve fırsatlar ana hatlarıyla ortaya konulmaya ve açıklanmaya çalışılmıştır. Uygulanmış ve kavramsal düzeyde kalmış olan biyomimetik yapı malzemesi örnekleri; malzemelerden beklenen temel ve yenilikçi özellikler ve yaygın kullanılan yapı malzemelerinde görülen olumsuzluklar kapsamında irdelenmiş ve tartışılmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucunda geçmişten günümüze yaygın olarak kullanılan malzemelere göre biyomimetik malzemelerin spesifik durumlara daha fazla cevap verebildiği görülmüş ve biyomimetik tasarım yaklaşımının yapı malzemelerinin teknik performanslarını arttırdığı, enerji ve kaynak verimliliği sağladığı, kullanıcı konforuna ve binaların çevresel etkilerini azaltmada katkı sunduğu, uygulanabilecek potansiyeller barındırdığı sonucuna varılmıştır