Uzaktan Fen Eğitiminin Çevre Bilimi Dersindeki Öğrenme Çıktılarına Etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Oktay GÖKTAŞ

Danışman: Tahir Atıcı

Özet:

Uzaktan eğitim, Covid-19 salgın döneminden önce, kullanım alanı ve yaygınlığı düşük bir yöntemken, günümüzde bir zorunluluk haline gelmiştir. Öğretmen adaylarının hizmet öncesi dönemlerinde uzaktan eğitimle almış oldukları derslerde, onların ilgili öğretim programlarında yer alan yeterlikleri kazanma durumlarının tespit edilmesi oldukça önemlidir. Özellikle Fen Bilgisi öğretmen adaylarının çevre eğitimine yönelik becerilere sahip olmaları onların meslek hayatlarında, konuları öğrencilere aktarmalarında kritik önem taşımaktadır. Bu kapsamda, araştırmanın genel amacı, uzaktan fen eğitiminin, fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre bilimi dersindeki tutum, fen öğretimi öz-yeterlik, çevre okuryazarlık, çevresel tutum ve teknoloji tutumlarına etkisini incelemektir. Bu araştırmada deneysel araştırma yöntemlerinden “ön-test son-test kontrol grupsuz deneysel desen” modeli kullanılmıştır. Araştırma evreni 2014-2015 öğretim yılında öğrenim gören Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Fen Bilgisi Eğitimi öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise, 2014-2015 öğretim yılında 3. sınıfta öğrenim gören 48 Fen Bilgisi Eğitimi öğrencisi oluşturmuştur. Araştırma, “web tabanlı uzaktan eğitim” yöntemi kullanılarak, bahar yarıyılı boyunca uygulanmıştır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla, Kişisel Bilgi Formu, Fen Öğretimi Öz-yeterlik İnanç Ölçeği, Çevre Okuryazarlık Ölçeği, Çevresel Tutum Ölçeği ve Teknoloji Tutum Ölçeği uygulanmıştır. Kişisel Bilgi Formu, araştırmacı tarafından geliştirilmiş olup, cinsiyet, yaş, sınıf düzeyi, çevreyle ilgili kulüp\dernek üyeliği ve daha önce alınan çevreyle ilgili alınan ders sayısı gibi bilgileri içermektedir. Verilerin analizi için SPSS 23.0 paket programı kullanılmıştır. Araştırmada betimsel istatistikler, normallik testleri, bağımsız gruplar için t-testi ve bağımlı gruplar için t-testi uygulanmıştır. Araştırma sonunda, fen öğretimi öz-yeterlik inanç ölçeği için; öğretmen adaylarının tutumları “orta üzeri, yükseğe yakın” olarak bulunmuş, son testten sonra tutumlarında bir değişiklik olmamıştır. Çevre okuryazarlık ölçeği için; tüm alt düzeylerde, son testten sonraki tutumları “yüksek” olarak belirlenmiştir. Uygulama öncesi “orta üzeri, yükseğe yakın” olarak belirlenen alt düzeyler, bilgi, insan çevre ilişkisi ve çevre sorunlarına ilgidir. Uygulama sonrasında bu alt düzeyler için tutum yükselmiş, diğer alt düzeyleri için ise değişmemiştir. Çevresel tutum ölçeği için; ölçeğin geneli için tutum “düşük” olurken uygulama sonrasında da tutum değişmemiştir. Çevresel davranış alt düzeyi için uygulama öncesi “orta” olurken, uygulama sonrasında da tutum değişmemiştir. Çevresel düşünce alt düzeyi için uygulama öncesi belirlenen tutum “düşük” iken uygulama sonrasında da aynı kalmıştır. Teknoloji tutum ölçeği için; öğretmen adaylarının tutumları “yüksek” olarak belirlenmiş, uygulama sonrasında da değişmemiştir. Cinsiyet değişkenine göre hiçbir ölçekte istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır.

Anahtar Kelimeler : Uzaktan Eğitim, e-Öğrenme, Çevre Eğitimi